Al-Forums.Com ™ - Discussions. Forum Virtual Shqiptar,
wWw.Al-Forums.Com ™ - Discussions. Forum Virtual Shqiptar, Vendi i duhur pėr tė gjithė shqiptarėt anembanė. Diskutime tė ndryshme rreth shoqerisė dhe tema tė tjera.
Kodi Civil pjesa II
Autori Mesazh Jona Koleci Super Moderator
Numri i postimeve : 698Registration date : 24/05/2010Age : 38Location : Athens Titulli: Kodi Civil pjesa II 09.09.10 8:40 E drejta e poseduesit pėr shpenzimet Neni 299 Poseduesi me mirėbesim ka tė drejtė tė kėrkojė pagimin e shpenzimeve tė nevojshme qė kanė bėrė pėr sendin dhe shpenzimet e dobishme, nė masėn qė kėto i kanė shtuar vleftėn, nė qoftė se kjo vazhdon tė jetė nė kohėn e kthimit tė sendit. Poseduesi me mirėbesim ka tė drejtė tė zbresė nga tė ardhurat e sendit, shpenzimet qė i njihen sipas kėsaj dispozite.Ai ka tė drejtė tė mbajė sendin, gjersa t'i paguhen shpenzimet e nevojshme tė dobishme.Neni 300 Poseduesi me keqbesim ka tė drejtė tė kėrkojė vetėm pagimin e shpenzimeve tė nevojshme qė ka bėrė pėr sendin.Neni 301 Poseduesi me mirėbesim dhe ai me keqbesim, pėrveē shpenzimeve qė u njihen sipas neneve tė kėtij Kodi, nuk kanė tė drejtė tė kėrkojnė pagimin e shpenzimeve tė tjera tė bėra pėr sendin, por vetėm kanė tė drejtė tė heqin nga sendi atė qė kanė bashkuar dhe qė mund tė ndahet pa dėm, pėrveē kur pronari pranon tė paguajė vleftėn e tyre.Padia mohuese Neni 302 Pronari ka tė drejtė tė kėrkojė nga cilido qė e cėnon nė pronėsinė e tij, por pa u zhveshur nga posedimi, tė pushojė cėnimin dhe tė mos pėrsėrisė kėtė nė tė ardhmen, dhe, kur ėshtė rasti tė shpėrblejė dėmet qė mund t'i ketė shkaktuar.Kallėzimi i njė punimi tė ri dh e i njė dėmi tė mundshėm Neni 303 Pronari, personi qė gėzon njė tė drejtė tjetėr reale ose poseduesi, tė cilėt kanė arsye tė shqetėsohen se nga njė punim i ri i filluar prej tė tjerėve nė tokėn e tyre ose tė tjetėrkujt, mund t'i vijė dėm sendit nė pronėsi ose nė posedimin e tij, mund t'i drejtohet gjykatės me kusht qė ky punim tė mos ketė pėrfunduar ose tė mos ketė kaluar njė vit nga fillimi i tij. Gjykata sipas rastit vendos ndalimin e punimit, shėmbjen ose pakėsimin e tij dhe kur ėshtė rasti edhe shpėrblimin e dėmit ose rrėzon padinė duke urdhėruar shpėrblimin e dėmit kur rezulton se punimi ka qėnė ndaluar padrejtėsisht.TITULLI VIII POSEDIMI KREU I DISPOZITA TE PERGJITHSHME Kuptimi i posedimit Neni 304 Posedimi ėshtė sundimi efektiv i njė personi mbi njė send dhe mbi tė drejtat e tjera reale mbi atė. Posedimi mund tė ushtrohet drejtpėrsėdrejti ose nga njė person qė mban sendin.Llojet e posedimit Neni 305 Posedimi i personit jo pronar mund tė jetė i ligjshėm ose i paligjshėm. Posedimi ėshtė i ligjshėm kur poseduesi e ka posedimin nga pronari, nė bazė tė njė veprimi juridik, nė bazė tė ligjit ose tė njė akti administrativ. Nė tė gjitha rastet e tjera posedimi ėshtė i paligjshėm.Neni 306 Posedimi i paligjshėm mund tė jetė me mirėbesim ose me keqbesim. Posedimi ėshtė me mirėbesim kur poseduesi nuk ka ditur ose nuk ishte i detyruar tė dinte se posedimi i tij ėshtė i paligjshėm. Mirėbesimi prezumohet dhe mjafton tė ketė qėnė nė kohėn e fitimit tė posedimit.Prezumime mbi posedimin Neni 307 Poseduesi i tanishėm qė ka poseduar nė njė kohė tė mėparshme, prezumohet se ka poseduar edhe nė kohėn e ndėrmjetme.Neni 308 Posedimi i tanishėm nuk prezumon posedimin e mėparshėm, pėrveē kur poseduesi ka njė titull qė pėrbėn bazėn e posedimit tė tij. Nė kėtė rast poseduesi prezumohet qė tė ketė qėnė poseduar qė nga data e titullit.Mėnyrat e fitimit tė posedimit Neni 309 Posedimi fitohet me anė veprimesh juridike, me trashėgim dhe me pushtim. Ai qė ka fituar posedimin me mirėbesim, mund tė bashkojė nė posedimin e vet, edhe kohėn e posedimit me mirėbesim tė personit nga i cili ka fituar sendin.KREU II MBROJTJA E POSEDIMIT DHE E MBAJTJES Mbrojtja e atėēastme Neni 310 Poseduesi ka tė drejtė tė kundėrshtojė aty pėr aty, duke pėrdorur njė mbrojtje tė pėrshtatshme, ēdo veprim qė ka pėr qėllim cėnimin ose zhveshjen nga posedimi. Kur sendi ėshtė marrė me dhunė ose fshehurazi, poseduesi ka tė drejtė ta marrė atė menjėherė ose nė ndjekje e sipėr, por duke evituar veprimet e dhunės qė nuk pajtohen me rrethanat e ngjarjes.Neni 311 E drejta pėr tė mbrojtur posedimin i njihet edhe mbajtėsit tė sendit, kundėr ēdo personi tjetėr, pėrveē ndaj atij nga i cili i vijnė kėto tė drejta.Pushimi i cėnimit tė posedimit Neni 312 Personi, qė cėnohet nė posedimin e njė sendi, mund tė kėrkojė brenda gjashtė muajve, pushimin e cėnimit tė posedimit dhe mospėrsėritjen e tij nė tė ardhmen. Kur posedimi ėshtė fituar me dhunė ose fshehurazi, padia mund tė ngrihet brenda gjashtė muajve nga dita kur dhuna ose fshehtėsia kanė pushuar. Pushimi i cėnimit tė posedimit nuk mund tė kėrkohet nga personi qė ka fituar posedimin me dhunė ose fshehurazi.Rivendosja nė posedim Neni 313 Poseduesi, qė nė mėnyrė tė paligjshme ėshtė zhveshur nga posedimi, ka tė drejtė tė kėrkojė brenda gjashtė muajve, rivendosjen e tij nė posedim. Kėtė tė drejtė nuk e ka poseduesi qė ka marrė posedimin me dhunė ose fshehurazi. Kur zhveshja ėshtė e fshehtė, afati pėr tė kėrkuar rivendosjen e posedimit fillon nga dita e zbulimit tė zhveshjes.Neni 314 Rivendosja mund tė kėrkohet edhe kundėr atij qė e ka fituar posedimin nėpėrmjet njė titulli, por qė ka patur dijeni pėr zhveshjen e ndodhur.Neni 315 Gjatė gjykimit tė padisė pėr pushimin e cėnimit ose rivendosjen nė posedim, i padituri nuk mund tė pretendojė se ėshtė vetė pronar ose ka njė tė drejtė mė tė fortė se ajo e poseduesit.PJESA III TRESHEGIMIA TITULLI I DISPOZITA TE PERGJITHSHME Kuptimi i trashėgimit Neni 3 16 Trashėgimia ėshtė kalimi me ligj ose me testament i pasurisė (trashėgimit) tė personit tė vdekur, njė ose mė shumė personave (trashėgimtarė), sipas rregullave tė caktuara nė kėtė Kod.Neni 317 Trashėgimia me ligj zbatohet kur trashėgimlėnėsi nuk ka bėrė testament, ose ka bėrė vetėm pėr njė pjesė tė pasurisė sė tij, ose kur testamenti ėshtė tėrėsisht ose pjesėrisht i pavlefshėm.Koha dhe vendi i ēeljes sė trashėgimit Neni 318 Trashėgimia ēelet nė kohėn kur vdes trashėgimlėnėsi dhe nė vendin ku ai ka patur banimin e tij tė fundit. Kur ky nuk dihet, trashėgimia ēelet nė vendin ku ndodhet e gjithė pasuria e tij ose pjesa kryesore e saj. Ajo rregullohet sipas ligjit tė kohės kur ėshtė ēelur.Neni 319 Eshtė e pavlefshme ēdo marrėveshje me tė cilėn disponohen ose pėrdorohen tė drejta qė rrjedhin nga njė trashėgim ende i paēelur.Zotėsia pėr tė trashėguar Neni 320 Ka zotėsi pėr tė trashėguar personi qė nė kohėn e ēeljes sė trashėgimisė ėshtė gjallė, ose ėshtė zėnė para vdekjes sė trashėgimlėnėsit dhe ka lindur i gjallė. Prezumohet se ka qėnė zėnė nė kohėn e ēeljes sė trashėgimisė, ai qė ka lindur brenda 300 ditėve nga vdekja e trashėgimlėnėsit.Neni 321 Kur dy ose mė shumė persona thirren pėr tė trashėguar njėri tjetrin dhe nuk vėrtetohet se cili prej tyre ka vdekur mė parė, prezumohet se tė gjithė kanė vdekur nė tė njėjtėn kohė dhe nuk kalon ndonjė e drejtė nga njėri tek tjetri.Padenjėsia Neni 322 Nuk mund tė trashėgojė si i padenjė: - ai qė me dashje ka vrarė ose ka tentuar tė vrasė trashėgimlėnėsin, bashkėshorten, fėmijėt dhe prindėrit e tij; - ai qė ka bėrė ndaj trashėgimlėnėsit kallėzim ose dėshmi tė rreme, pėr kryerjen e njė vepre penale pėr tė cilėn parashikohet dėnim me vdekje ose me heqje lirie mbi 10 vjet, kur kallėzimi osedėshmia janė deklaruar tė rrema nė njė gjykim penal; - ai qė me mashtrim, kanosje e dhunė ka shtyrė trashėgimlėnėsin qė tė bėjė, tė ndryshojė ose tė shfuqizojė testamentin ose ka pėrpiluar vetė njė testament tė rremė ose e ka pėrdorur atė pėr interesa tė tij apo tė tė tjerėve; - ai qė ėshtė sjellė ndaj trashėgimlėnėsit nė mėnyrė poshtėruese dhe qė e ka keqtrajtuar atė.Neni 323 Padenjėsia e prindit ose e tė paralindurit, nuk pėrjashton fėmijėt ose tė paslindurit e kėtij, si kur trashėgojnė vetė, ashtu dhe kur vijnė nė trashėgim me zevėndėsim. Nė njė rast tė tillė, prindi i padenjė, nė pjesėn trashėgimore qė u vjen fėmijėve tė tij nuk mund tė gėzojė tė drejtat e uzufruktit dhe tė administrimit, qė ligji u njeh prindėrve mbi pasuritė e fėmijėve tė tyre.Falja e padenjėsisė Neni 324 Trashėgimlėnėsi ka tė drejtė ta falė personin e padenjė pėr ta trashėguar, me kusht qė falja tė bėhet shprehimisht me akt noterial ose me testament, ose kur falja, ndonėse nuk ėshtė bėrė shprehimisht, trashėgimlėnėsi ka shėnuar nė testament se e ka njohur padenjėsinė e megjithatė e cakton atė si trashėgimtar.Detyrimet e trashėgimtarit tė padenjė Neni 325 Personi i pėrjashtuar nga trashėgimi si i padenjė detyrohet tė kthejė frutat dhe ēdo tė ardhur tjetėr qė ka marrė nga pasuria nė trashėgim pas ēeljes sė trashėgimisė.Zėvendėsimi Neni 326 Zėvendėsimi lejon vėnien e zėvendėsuesve nė vendin, shkallėn dhe nė tė drejtat e atij qė zėvendėsojnė.Neni 327 Zėvendėsimi nė vijė tė drejtė i tė paslindurve, bėhet pa kufi dhe nė tė gjitha rastet, qoftė kur fėmija e trashėgimlėnėsit tė konkurojė me tė paslindurit e njė fėmije tjetėr tė paravdekur, qoftė dhe kur fėmijėt e trashėgimlėnėsit kanė vdekur para tij dhe tė paslindurit e kėtyre janė ose jo nė shkallė tė njėjta, ose tė numrit tė tyre sipas barqeve.Neni 328 Pėr tė paralindurit nė vijė tė drejtė nuk ka zėvendėsim; mė i afėrti pėrjashton tė tjerėt.Neni 329 Nė vijė tė tėrthortė, zėvendėsimi pranohet nė favor tė fėmijėve e tė paslindurve, tė vėllezėrve e motrave tė trashėgimlėnėsit, edhe sikur kėta tė konkurojnė me ungjėt apo emtat e tyre apo me tė paslindurit e tyre nė shkallė tė njėjtė ose jo.Fitimi i trashėgimit Neni 330 Trashėgimi fitohet me vdekjen e trashėgimlėnėsit.Neni 331 Me ēeljen e trashėgimit, trashėgimtarit i kalon edhe posedimi i trashėgimlėnėsit mbi pasurinė trashėgimore, pa qenė nevoja pėr tė vėnė dorė mbi atė.Neni 332 Trashėgimtari mund tė fitojė tė gjithė pasurinė e trashėgimlėnėsit ose njė pjesė tė saj, ose vetėm njė send tė caktuar apo njė tė drejtė tjetėr pasurore.Heqja dorė nga trashėgimi Neni 333 Heqja dorė nga trashėgimi duhet tė bėhet me deklaratė tė shkruar, qė regjistrohet nė gjykatėn e rrethit tė vendit ku ėshtė ēelur trashėgimi, ose me gojė nė njė procesverbal gjyqėsor. Heqja dorė mund tė bėhet edhe me anė pėrfaqėsuesi tė pajisur me prokurė tė posaēme. Neni 334 Ai qė ka hequr dorė nga trashėgimi, quhet se nuk ėshtė thirrur ndonjėherė nė trashėgim. Heqja dorė nga trashėgimi nuk pėrjashton trashėgimtarin nga e drejta pėr tė kėrkuar legėt.Neni 335 Heqja dorė nga trashėgimi mund tė bėhet brenda 3 muajvenga ēelja e trashėgimisė dhe kur trashėgimtari ėshtė jashtė shtetit, jo mė vonė se 6 muaj. Pėr trashėgimtarin qė nė kohėn e ēeljes sė trashėgimisė nuk ka lindur, afati i heqjes dorė nga trashėgimi fillon nga dita e lindjes. Afati i heqjes dorė nga trashėgimi pezullohet pėr shkaqet qė vlejnė pėr parashkrimin e padies.Neni 336 Kur nuk dihet a ka trashėgimtarė, ose kur trashėgimtarėt mungojnė dhe nuk ka lajme pėr ta, gjykata e rrethit ku ėshtė ēelur trashėgimia, kryesisht ose me kėrkesėn e ēdo tė interesuari, cakton njė afat, jo mė pak se gjashtė muaj nga ēelja e trashėgimisė, brenda tė cilit ata duhet tė deklarojnė nė se heqin dorė nga trashėgimi. Nė qoftė se brenda kėtij afati nuk bėhet ndonjė deklarim i tillė, prezumohet se trashėgimlėnėsi nuk ka lėnė trashėgimtarė. Neni 337 Heqja dorė nga trashėgimi, e bėrė para ēeljes sė trashėgimisė, ose kur bėhet me kusht, me afat, ose pėr njė pjesė tė trashėgimit, apo nė dobi tė njėrit nga trashėgimtarėt e tjerė, ėshtė e pavlefshme.Neni 338 Nuk mund tė hiqet dorė nga trashėgimi, kur gjatė afatit tremujor, trashėgimtari me veprimet e tij ėshtė sjellė si trashėgimtar. Veprimet qė kryhen vetėm pėr tė ruajtur pasurinė trashėgimore, nuk konsiderohen si sjellje prej trashėgimtari. Trashėgimtarėt qė kanė hequr ose fshehur sende nga trashėgimi, humbasin tė drejtėn e heqjes dorė dhe mbetentrashėgimtarė edhe sikur tė kenė deklaruar heqjen dorė nga trashėgimi.Neni 339 Trashėgimtari qė ka deklaruar rregullisht heqjen dorė ose jo nga trashėgimi, nuk mund ta shfuqizojė mė pas kėtė deklarim.Neni 340 Kur trashėgimtari vdes para se tė kalojė afati pėr heqjen dorė nga trashėgimi, e drejta pėr heqjen dorė u kalon trashėgimtarėve tė tij.Pagimi i detyrimeve Neni 341 Trashėgimtarėt pėrgjigjen pėr detyrimet qė rėndojnė mbi pasurinė trashėgimore nė pėrpjesėtim me pjesėt e tyre, gjer nė vleftėn e pasurisė trashėgimore qė kanė marrė. Quhen detyrime qė rėndojnė mbi pasurinė trashėgimore, ato tė trashėgimlėnėsit, shpenzimet e varrimit tė tij dhe shpenzimet qė nevojiten pėr ruajtjen dhe administrimin e pasurisė trashgimore, deri sa ajo t'u kalojė trashėgimtarėve pėrkatės.Neni 342 Kur nė njė trashėgim, njė ose disa prona tė paluajtshme janė tė rėnduara me hipotekė, secili trashėgimtar ka tė drejtė tė kėrkojė qė kėto prona tė lirohen nga hipoteka para se tė bėhet formimi i pjesėve trashėgimore. Megjithėkėtė, trashėgimtari qė e ka shlyer detyrimin qė rrjedh nga hipoteka e vėnė mbi njė send tė paluajtshėm nė pjesėn trashėgimore tė tij, ka tė drejtėn e kthimit ndaj trashėgimtarėve tė tjerė, nė proporcion me pjesėt e tyre.Masat pėr sigurimin e pasurisė trashėgimore Neni 343 Kur shihet e nevojshme tė mbrohen interesat e trashėgimtarėve, tė personave qė mund tė pėrfitojnė nga disponimet me testament, tė kreditorėve tė trashėgimlėnėsit ose tė shtetit, gjykata e rrethit ku ėshtė ēelur trashėgimia, kryesisht ose me kėrkesėn e ēdo tė interesuari, urdhėron pėrmbaruesin gjyqėsor osa njė noter pėr tė bėrė inventarin e pasurisė trashėgimore. Pėrmbaruesi gjyqėsor ose noteri qė bėn inventarin mund tė caktojė njė person si ruajtės i pasurisė trashėgimore. Derisa tė mos jenė hequr masat e mėsipėrme, trashėgimtari qė mund tė ketė filluar nga administrimi i pasurisė trashėgimore, nuk mund ta tjetėrsojė atė veēse me lejen e gjykatės.Neni 344 Kur nuk dihet a ka trashėgimtarė ose kur trashėgimtarėt mungojnė dhe nuk ka lajme pėr ata ose kur trashėgimtarėt ligjorė apo testamentorė kanė hequr dorė nga trashėgimi dhe nuk dihen trashėgimtarėt e tyre, gjykata e rrethit ku ėshtė ēelur trashėgimi, kryesisht ose me kėrkesėn e ēdo tė interesuari, emėron njė kujdestar tė trashėgimit. Shkurti mi i vendimit tė emėrimit tė kujdestarit, shpallet nė Fletoren Zyrtare.Neni 345 Kujdestari kėrkon kryerjen e inventarit tė pasurisė trashėgimore, merr masa pėr administrimin e pasurisė, ushtron tė drejtėn e padisė dhe u pėrgjigjet padive nė lidhje me kėtė pasuri, depoziton nė bankė paratė qė ndodhen nė trashėgim ose qė rrjedhin prej tij, kryen veprime tė tjera tė kėsaj natyre dhe jep llogari nė mbarim tė administrimit.Neni 346 Me miratimin e gjykatės kujdestari paguan detyrimet qė rėndojnė mbi pasurinė trashėgimore, ekzekuton detyrimet nė lidhje me leget dhe barrėt dhe, kur shihet e nevojshme tjetėrson edhe pasuri trashėgimore.Neni 347 Detyra e kujdestarit pushon me paraqitjen e treshėgimtarit.Dėshmia e trashėgimisė Neni 348 Cilėsia si trashėgimtar dhe pjesėt takuese nė trashėgim caktohen nė dėshminė e trashėgimisė, tė lėshuar nga gjykata, sipas rregullave tė caktuara nė Kodin e Procedurės Civile.Padia pėr kėrkimin e trashėgimit Neni 349 Trashėgimtari mund tė kėrkojė me padi nga kushdo qėposedon tėrėsisht ose pjesėrisht pasurinė trashėgimore, njohjen e tij si trashėgimtar dhe dorėzimin e pasurisė trashėgimore dhe tė pasurisė sė fituar me anė tė saj, sipas rregullave mbi posedimin me mirėbesim dhe me keqbesim.Neni 350 Padia pėr kėrkimin e trashėgimit mund tė ngrihet edhe kundėr personit qė mban pasurinė trashėgimore nė bazė tė njė dėshmie trashėgimi, qoftė dhe kur ky ėshtė shteti. Personi qė ka fituar me mirėbesim ndonjė send tė pasurisė trashėgimore nga njė trashėgimtar i tillė, nuk ėshtė i detyruar tė kthejė sendin edhe sikur tė jetė fituar me kundėrshpėrblim. Poseduesi me mirėbesim qė ka tjetėrsuar po nė mirėbesim sende nga pasuria trashėgimore, ėshtė vetėm i detyruar qė t'i kthejė trashėgimtarit paditės ēmimin e sendit tė shoqėruar me faturėn pėrkatėse. Kur kėto tė fundit nuk janė shlyer, kėtij i kalon e drejta pėr tė kėrkuar shlyerjen e tyre.
Jona Koleci Super Moderator
Numri i postimeve : 698Registration date : 24/05/2010Age : 38Location : Athens Titulli: Re: Kodi Civil pjesa II 09.09.10 8:41 Neni 351 Padia pėr kėrkimin e trashėgimit nuk parashkruhet, pėrveē efekteve tė parashkrimit fitues pėr sende tė veēuaraNeni 352 Dispozitat qė kanė lidhje me posedimin, zbatohen edhe pėr posedimin e sendeve nė trashėgim, pėrsa i pėrket kėrkimit tė frutave, tė shpenzimeve tė kryera ose pėr pėrmirėsimet dhe shtesat e bėra.Pjesėtimi i trashėgimit Neni 353 Cilido nga bashkėtrashėgimtarėt ka tė drejtė tė kėrkojė nė ēdo kohė pjesėtimin e pasurisė trashėgimore edhe sikur trashėgimlėnėsi tė ketė urdhėruar ndryshe.Neni 354 Pjesėtimi i pasurisė trashėgimore mund tė bėhet me marrėveshje tė vetė trashėgimtarėve dhe, kur kėta nuk merren vesh, nga gjykata kompetente pėr shqyrtimin e padive qė rrjedhin nga trashėgimia.Neni 355 Pjesėtimi i pasurisė trashėgimore bėhet sipas rregullave tė parashikuara nė nenin 207 tė kėtij Kodi dhe nė dispozitat e tjera tė kėtij kreu.Neni 356 Nė formimin e pjesėve takuese duhet qė, sa tė jetė e mundur, nė secilėn prej tyre tė bėjnė pjesė nga po ajo sasi sendesh tė luajtshme ose tė paluajtshme, tė drejtash reale ose kredish, qė kanė natyrė e vleftė tė njėjtė.Neni 357 Kur kreditorėt kanė vėnė sekuestro mbi sendet e luajtshme tė pasurisė trashėgimore, ose kanė kundėrshtuar pjesėtimin sipas nenit206 tė kėtij Kodi, ose shumica e bashkėtrashėgimtarėve e shohin tė nevojshme pagimin e detyrimeve qė rėndojnė mbi trashėgimin, sendet e luajtshme shiten nė ankand.Neni 358 Bashkėshorti i trashėgimlėnėsit ka tė drejtė tė kėrkojė pjesėn qė i takon nė pasurinė e pėrbashkėt tė fituar me punė nga bashkėshortėt gjatė martesės. Bashkėtrashėgimtarėt, qė me punėn ose tė ardhurat e tyre kanė ndihmuar nė shtimin e pasurisė sė lėnė nė trashėgim, kanė tė drejtė tė kėrkojnė pjesėn e tyre nė pasurinė e sipėrme tė shtuar, sipas kontributit tė dhėnė.Neni 359 Pjesa e anėtarit qė vdes nė pasurinė e familjes bujqėsore u kalon trashėgimtarėve tė tij, pavarėsisht nga anėtarėsia e tyre nė ekonominė bujqėsore. Kur vdes anėtari i fundit i ekonomisė bujqėsore, pasuria u kalon trashėgimtarėve tė tij sipas rregullave tė caktuara nė kėtė Kod.TITULLI II TRASHEGIMIA ME LIGJ Neni 360 Trashėgimtarėt ligjorė janė fėmijėt, fėmijėt e fėmijve, bashkėshorti, prindėrit, vėllezėrit e motrat dhe fėmijėt e vėllezėrve e tė motrave tė paravdekur, gjyshi e gjyshja e tė paralindurit e tjerė, personat e paaftė pėr punė nė ngarkim tė trashėgimlėnėsit, tėafėrmit e tjerė deri nė shkallėn e gjashtė, si dhe shteti. Kėta thirren nė trashėgim sipas rradhės tė caktuar nė kėtė Kod.Neni 361 Nė rradhė tė parė thirren nė trashėgim fėmijėt dhe bashkėshorti i aftė ose i paaftė pėr punė, duke trashėguar secili nė pjesė tė barabarta. Kur njė nga fėmijėt ka vdekur para trashėgimlėnėsit, ėshtė bėrė i padenjė pėr tė trashėguar, ka hequr dorė nga trashėgimi, nė vend tė tij hyjne me zėvendėsim fėmijėt e tij dhe kur pėr shkaqet e sipėrme nuk mund tė jenė trashėgimtarė, vijnė nė trashėgim tė paslindurit e tyre pa kufizim. Nė kėtė rast, pjesa e prindit qė nuk trashėgon, ndahet ndėrmjet tė paslindurve nė pjesė tė barabarta. Kur pėrveē bashkėshortit nuk ka trashėgimtarė tė tjerė tė radhės sė parė, nė trashėgim thirren ata tė radhės pasardhėse tė parashikuar nė nenin 362 tė kėtij Kodi dhe kur nuk ka tė tillė, thirren trashėgimtarėt e radhės tjetėr pasardhėse tė parashkruara prej nenit 363 tė kėtij Kodi. Nė ēdo rast bashkėshorti merr 1/2 pjesė tė trashėgimit. Kur nuk ka trashėgimtarė tė radhėve te sipėrme, trashėgimi i mbetet bashkėshortit pasjetues.Neni 362 Fėmijėt e lindur jashtė martese, kur atėsia ėshtė njohur rregullisht si dhe fėmijėt e birėsuar, barazohen me fėmijėt legjitimė. I birėsuari nuk trashėgon ne familjen e origjinės sė tij dhe as kjo nuk e trashėgon atė.Neni 363 Nė radhė te dytė thirren nė trashėgim prindėrit e trashėgimlėnėsit dhe personat e paaftė pėr punė, tė cilėt tė paktėn 1 vit para vdekjes sė trashėgimlėnėsit, bashkėjetonin me atė si anėtarė tė familjes dhe nė ngarkim tė tij.Neni 364 Nė radhė tė tretė thirren nė trashėgim personat e paaftė pėr punė nė ngarkim tė trashėgimlėnėsit qė pėrmenden nė nenin 363 tė kėtij Kodi, kur nuk ka trashėgimtarė tė tjerė tė radhės sė dytė, gjyshi e gjyshja, vėllezėrit e motrat, si dhe fėmijėt e vėllezėrve e tė motrave tė paravdekur. Tė sipėrmit trashėgojnė nė pjesė tė barabarta, pa u bėrė dallimi ndėrmjet vėllezėrve e motrave tė njė ati ose vetėm tė njė nėne, ndėrmjet gjyshit e gjyshes nga ana a babės ose e nėnės.Neni 365 Kur trashėgimlėnėsi nuk ka lėnė tė paslindur, as prindėr ose tė paralindur tė tjerė, as vėllezėr ose motra, apo tė paslindur tė kėtyre, pasuria e trashėgimlėnėsit u kalon tė afėrmve mė tė afėrt tė tij, pa bėrė dallim ndėrmjet vijės atėrore dhe asaj amėsore, por gjithsesi jo mė tej se shkalla e gjashtė.Neni 366 Kur trashėgimlėnėsi nuk ka lėnė trashėgimtarė deri nė shkallėn e gjashtė, thirret nė trashėgim shteti.Neni 367 Shteti nuk pėrgjigjet pėr detyrimet e trashėgimlėnėsit tej vleftės sė pasurisė tė fituar.E drejta e shtimit pėr sendet shtėpiake Neni 368 Trashėgimtarėt qė bashkėjetonin me trashėgimlėnėsin nė kohėn e vdekjes sė tij, kur thirren nė trashėgim, marrin tej pjesės qė u takon nė pasurinė trashėgimore sendet shtėpiake tė pėrdorimit tė zakonshėm, pėrveē kur trashėgimlėnėsi ka disponuar ndryshe nė testament.Trashėgimia sipas radhėve Neni 369 Trashėgimtarėt e njė radhe tė mėpasme thirren nė trashėgim vetėm kur nuk ka trashėgimtarė tė radhės sė mėparėshme ose kur kėta tė gjithė janė bėrė tė padenjė ose kanė hequr dorė nga trashėgimi ose janė pėrjashtuar nga trashėgimi, pėrveē kur nga trashėgimtarėt e radhės sė dytė mbetet trashėgimtari i paaftė pėr punė dhe ka trashėgimtarė tė radhės sė tretė.E drejta e shtimit Neni 370 Kur njė nga bashkėtrashėgimtarėt qė thirret nė trashėgim ka vdekur para trashėgimlėnėsit, ose ėshtė bėrė i padenjė, ose ka hequr dorė nga trashėgimi, ose ėshtė pėrjashtuar nga trashėgimi dhe nuk ka persona qė trashėgojnė me zėvendėsim, pjesa qė i takon atij u shtohet pjesėve tė bashkėtrashėgimtarėve tė asaj radhe.Trashėgimtari i paaftė pėr punė Neni 371 Trashėgimtarė tė paaftė pėr punė janė ata qė nė kohėn e vdekjes sė trashėgimlėnėsit nuk kanė mbushur moshėn 16 vjeē, ose 18 vjeē kur vazhdojnė mėsimet, burrat qė kanė mbushur moshėn 60 vjeē dhe gratė qė kanė mbushur moshėn 55 vjeē si dhe, pavarėsisht nga mosha, ata qė janė invalidė tė grupit tė parė dhe tė grupit tė dytė.TITULLI III TRASHEGIMIA ME TESTAMENT Kuptimi i testamentit Neni 372 Testamenti ėshtė njė veprim juridik i njėanshėm i kryer nga vetė trashėgimlėnėsi, me anė tė tė cilit ky disponon pasurinė e tij pėr kohėn pas vdekjes. Testamenti nuk mund tė bėhet prej dy ose mė shumė personave po nė njė akt, as edhe nė dobi tė njė tė treti, as me disponime reciproke.Zotėsia pėr tė disponuar me testament Neni 373 Testament mund tė bėjė ēdo person qė ka mbushur moshėn 18 vjeē, si dhe gruaja nėn kėtė moshė kur ėshtė e martuar. I mituri nga 14 gjer nė 18 vjeē mund tė bėjė testament vetėm pėr pasurinė qė ka fituar me punėn e tij. Personi tė cilit me vendim gjyqi i ėshtė hequr zotėsia pėr tėvepruar, si dhe ai qė nė kohėn e bėrjes sė testamentit nuk ėshtė nė gjendje pėr tė kuptuar rėndėsinė e veprimit tė ti , nuk mund tė bėjė testament.Zotėsia pėr tė fituar me testament Neni 374 Janė tė pazotė pėr tė fituar me testament ata qė janė tė pazotė pėr tė trashėguar me ligj me pėrjashtim tė fėmijėve tė pandėrmjetshėm tė njė personi tė caktuar dhe tė gjallė nė kohėn e vdekjes sė testatorit edhe sikur ata fėmijė tė mos jenė zėnė ende.Neni 375 Kujdestari nuk mundet nė asnjė rast tė pėrf'itojė nga disponimet testamentare tė personit nė kujdestari kur ato janė bėrė para miratimit tė llogarisė pėrfundimtare, edhe sikur testatori tė ketė vdekur pas miratimit tė llogarisė. Janė tė vlefshme disponimet e bėra nė favorin e kujdestarit, kur ky ėshtė i paralindur, i paslindur, vėlla, motėr ose bashkėshorti i testatorit.Neni 376 Disponimi testamentar nė favor tė personave tė pazotė qė pėrmenden nė nenet 374 e 375 tė kėtij Kodi, ėshtė i pavlefshėm edhe sikur tė jetė fshehur nėn formėn e njė kontrate me shpėrblim ose tė jetė bėrė nėn emrin e njė personi tė ndėrvėnė. Quhen persona tė ndėrvėnė: i ati, e ėma, tė paslindurit dhe bashkėshorti i personit tė pazot.Caktimi i trashėgimtarit Neni 377 Trashėgimlėnėsi qė nuk lė tė paslindur ose tė paralindur, ose vėllezėr apo motra, ka tė drejtė tė disponojė me testament pasurinė e vet, nė favor tė ēdo personi fizik apo juridik.Pėrjashtimi nga trashėgimia Neni 378 Trashėgimlėnėsi edhe pa caktuar trashėgimtarė nė testament mund tė pėrjashtojė nga trashėgimia ligjore njė ose mė shumė trashėgimtarė tė tij.Rezervė ligjore Neni 379 Trashėgimlėnėsi nuk mund tė pėrjashtojė nga trashėgimia ligjore fėmijėt e tij tė mitur ose trashėgimtarė tė tjerė tė mitur qė trashėgojnė me zėvendėsim (neni 361, paragrafi i dytė), si dhe trashėgimtarėt e tij tė tjerė tė paaftė pėr punė nė qoftė se thirren nė trashėgim, dhe as tė cėnojė me testament nė ēdo mėnyrė qoftė, pjesėn qė u takon kėtyre trashėgimtarėve nė bazė tė trashėgimisė ligjore, pėrveē kur kėta janė bėrė tė padenjė pėr tė trashėguar.Neni 380 Kur testatori disponon me testament njė uzufrukt ose njė rentė jetėsore, tė ardhurat e tė cilave kalojnė ato tė pjesės sė disponueshme, trashėgimtarėt qė kanė tė drejtė nė rezervėn ligjore munden tė ekzekutojnė kėtė disponim ose tė heqin dorė nga tėdrejtat mbi pjesėn e disponueshme. Po kėtė tė drejtė zgjedhjeje e kanė edhe personat qė pėrfitojnė nga rezerva ligjore nė rast se testatori ka disponuar pronėsinė e zhveshur tė njė pjese qė kalon masėn e disponueshme.Zėvendėsimi Neni 381 Trashėgimlėnėsi mund tė caktojė nė testament qė nė rast se trashėgimtari vdes para tij ose bėhet i padenjė, ose heq dorė nga trashėgimi, ta marrė trashėgimin njė nga trashėgimtarėt e tjerė qė tregohen nė nenet 361, 363, 364 tė kėtij Kodi, dhe kur nuk ka asnjė nga kėta, ta marrė njė njeri tjetėr. Por trashėgimlėnėsi nuk mund tė detyrojė trashėgimtarin qė tė ruajė dhe, pas vdekjes sė tij t'ia dorėzojė njė personi tjetėr tė gjithė ose njė pjesė tė trashėgimit qė ka marrė.E drejta e shtimit Neni 382 Kur trashėgimlėnėsi ua ka lėnė tė gjithė pasurinė e tij trashėgimtarėve tė caktuar nė testament dhe njė nga kėta trashėgimtarė ka vdekur para tij, ose ėshtė bėrė i padenjė, ose ka hequr dorė nga trashėgimi dhe trashėgimlėnėsi nuk ka caktuar pėr kėto raste njė trashėgimtar tjetėr nė vend tė tij, si dhe kur njė trashėgimtar ėshtė pėrjashtuar nga trashėgimi, pjesa qė i takon atij u shtohet pjesėve tė bashkėtrashėgimtarėve tė tjerė tė caktuar nė testament nė pėrpjestim me pjesėt e tyre trashėgimore. Nė qoftė se disa nga trashėgimtarėt janė caktuar sė bashku nė njė pjesė tė pasurisė, shtimi bėhet vetėm midis kėtyre bashkėtrashėgimtarėve.Neni 383 Kur trashėgimlėnėsi ka lėnė me testament vetėm njė pjesė tė pasurisė sė tij, edhe sikur nė kėtė pjesė tė ketė caktuar sė bashku shumė trashėgimtarė, pjesa e atij qė pėr shkaqet e treguara nė nenin e sipėrm nuk mund ose nuk do tė je tė trashėgimtar, u kalon trashėgimtarėve ligjore tė trashėgimlėnėsit.Legu dhe barra Neni 384 Trashėgimlėnėsi mund tė ngarkojė trashėgimtarin ose trashėgimtarėt e caktuar nė testament, nga ata qė tregohen nė nenet 361, 363, 364 tė kėtij Kodi, qė t'u japin njė ose mė shumė trashėgimtarėve ligjorė njė pėrfitim pasuror nga trashėgimi, pa i bėrė kėta trashėgimtarė (legu). Kur trashėgimlėnėsi, qė nuk ka trashėgimtarė nga ata qė tregohen nė nenet 361, 363, 364, ka caktuar nė testament si trashėgimtarė persona tė tjerė, mund t'i ngarkojė kėta me lege nė dobi tė ēdo njeriu. Dispozitat e zotėsisė pėr tė trashėguar vlejnė edhe pėr personin qė i ėshtė lėnė legu.Neni 385 Legatari ka tė drejtė tė kėrkojė frutat ose kamatat qė rrjedhin nga legu, nga dita qė i ėshtė caktuar dorėzimi i legut dhe nė mungesė tė saj, nga dita e njoftimit tė kėrkesė-padisė. Ato mund tė kėrkohen nga dita e vdekjes sė trashėgimlėnėsit, kur trashėgimlėnėsi ka disponuar shprehimisht ose kur legu ėshtė njė depozitė nė para.Neni 386 Trashėgimlėnėsi mund tė ngarkojė trashėgimtarin ose trashėgimtarėt e caktuar nė testament qė tė kryejnė ndonjė veprim tė dobishėm pėr shoqėrinė ose ndonjė veprim tjetėr, pa i dhėnė tė drejtė njė personi tė caktuar mbi kėtė veprim (barrė). Kur trashėgimlėnėsi i lė me testament pasurinė shtetit, organeve tė tij, ose enteve tė ndryshėm, ka tė drejtė tė caktojė qėllimin pėr tė cilin duhet tė pėrdoret pasuria.Neni 387 Kur trashėgimtari i ngarkuar me legun ose barrėn ka vdekur para trashėgimlėnėsit, ose ėshtė bėrė i padenjė ose ka hequr dorė nga trashėgimi dhe trashėgimlėnėsi nuk ka caktuar njė trashėgimtar tjetėr nė vend tė tij, pėr ekzekutimin e detyrimeve nė hdhje me legun ose me barrėn ngarkohen bashkėtrashėgimtarėt ose trashėgimtarėt ligjorė, tė cilėve u shtohet ose u kalon pjesa e atij, qė pėr shkaqet e sipėrme nuk mund ose nuk do jetė trashėgimtar. Nė qoftė se ekzekutimi i detyrimeve nė lidhje me legun ose barrėn ėshtė lidhur ngushtė me personin e atij, qė pėr shkaqet e sipėrme nuk mund ose nuk do jetė trashėgimtar, legu ose barra mbetet pa fuqi.Neni 388 Nė rast se ndėrmjet trashėgimtarėve, asnjėri prej tyre nuk ėshtė ngarkuar nga trashėgimlėnėsi testamentar pėr tė shlyer legun, secili trashėgimtar detyrohet tė kontribuojė pėr shlyerjen e tij sipas pjesės takuese.Neni 389 Kur sendi i dhėnė nė leg ėshtė treguar vetėm si lloj ose si masė, e drejta e zgjedhjes i takon trashėgimtarit, por sendi nuk mund tė jetė nėn kualitetin mesatar.Neni 390 Kur personi, tė cilit i ėshtė lėnė legu, ka vdekur para trashėgimlėnėsit ose ėshtė bėrė i padenjė ose ka hequr dorė nga legu dhe trashėgimlėnėsi nuk ka caktuar njė person tjetėr nė vend tė tij, legu shkon nė dobi tė trashėgimtarit tė ngarkuar me atė leg. Por nė qoftė se legu u ėshtė lėnė shumė personave sė bashku, pjesa e atij qė nuk mund ose nuk do tė marrė legun u shtohet bashkėpjesėtarėve tė tij nė pėrpjesėtim me pjesėt e tyre.Neni 391 Personi, tė cilit i ėshtė lėnė legu, ka tė drejtė tė kėrkojė nga trashėgimtari i ngarkuar ekzekutimin e detyrimit nė lidhje me legun. Ekzekutimi i detyrimit tė trashėgimtarit nė lidhje me barrėn mund tė kėrkohet nga ekzekutori i testamentit, nga bashkėtrashėgimtarėt, nga organizatat pėrkatėse shtetėrore ose private. Detyrimet nė lidhje me legun dhe barrėn ekzekutohen pas detyrimeve qė rėndojnė mbi pasurinė trashėgimore.Format e testamentit Neni 392 Testamenti bėhet nė dy forma: ollograf dhe me akt noterialTestamenti ollograf Neni 393 Testamenti ollograf shkruhet tėrėsisht me dorėn e testatorit duke vėnė datėn dhe nėnshkrimin e vet. Data e testamentit duhet tė tregojė ditėn, muajin dhe vitin. Nėnshkrimi vihet nė fund tė disponimeve.Neni 394 Personi qė nuk ėshtė i zoti tė lexojė dorėshkrimin e vet nuk mund tė bėjė testament ollograf.Neni 395 Personat qė nuk dėgjojnė (shurdhė) ose qė nuk dėgjojnė e nuk flasin (shurdhėmemecė), mund tė disponojnė me testament ollograf ose me testament tė marrė nga noteri, sipas rregullave tė parashikuara nė ligjin "Pėr noterinė".Neni 396 Testamenti ollograf mund tė depozitohet tek noteri pėr ruajtje sipas dispozitave pėr depozitimin e dokumenteve nė noteri.Testamenti me akt noterial Neni 397 Testamenti me akt noterial redaktohet nga noteri dhe nėnshkruhet nga trashėgimlėnės i nė prani tė noterit. Kur trashėgimlėnėsi nuk di, ose pėr shkak sėmundjeje ose tėmetash fizike nuk mund tė nėnshkruajė, testamenti nėnshkruhet sipas rregullave tė parashikuara nė ligjin "Pėr noterinė".Testamente tė posaēme Neni 398 Nė vendet ku nuk ka noter, testamenti mund tė vėrtetohet nga kryetari ose sekretari i bashkisė ose i komunės.Neni 399 Testamenti i njė personi qė ndodhet nė shėrbim ushtarak, mund tė vėrtetohet nga komandanti i njėsisė ushtarake nė tė cilėn ai bėn pjesė dhe kur ėshtė shtruar nė spital pėr mjekim nga drejtori i spitalit.Neni 400 Testamenti i njė personi qė ndodhet nė njė anije shqiptare nė lundrim ose qė ka qėndruar nė njė liman tė huaj, mund tė vėrtetohet nga kapiteni i anijes.Neni 401 Disponimi me testament i bėrė me kusht pezullues, mbetet pa efekt kur personi nė favor tė cilit ėshtė bėrė, vdes para trashėgimlėnėsit.Revokimi i testamentit Neni 402 Testamenti me njė datė tė mėvonshme lė pa fuqi atė me datė tė mėparėshme nė tėrėsi ose vetėm pėr pjesėn qė nuk pajtohet me testamentin e ri. Testamenti mbetet pa fuqi edhe me anė tė njė deklarate tė bėrė nga trashėgimlėnėsi nė noteri.Pavlefshmėria e testamentit Neni 403 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur bėhet nga njė person qė nuk mund tė bėjė testament (neni 373).Neni 404 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur nuk ėshtė bėrė nė formėn e kėrkuar nga ligji.Neni 405 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur disponohet me testament nė dobi tė personave qė nuk mund tė trashėgojnė (nenet 374,375).Neni 406 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur disponimi me testament ėshtė nė kundėrshtim me nenet 377 e 384 tė kėtij Kodi.Neni 407 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur disponimi me testament itrashėgimlėnėsit, i pėrjashton nga trashėgimia ligjore trashėgimtarėt e tij tė mitur ose tė paaftė pėr punė ose cėnon pjesėn e tyre ligjore.Neni 408 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur disponimi me testament ėshtė bėrė nė kundėrshtim me ligjin ose nė mashtrim tė ligjit.Neni 409 Testamenti ėshtė i pavlefshėm kur disponimi me testament ėshtė bėrė me ndikimin e mashtrimit, kanosjes ose dhunės, ose pėr shkak tė njė lajthimi, pa tė cilėn trashėgimlėnėsi nuk do kishte bėrė kėtė disponim.Neni 410 Kur testamenti deklarohet nga gjykata i pavlefshėm, nė trashėgim thirren trashėgimtarėt ligjorė, pėrveē kur ėshtė rasti i shtimit nė dobi tė trashėgimtarėve tė caktuar nė testament sipas nenit 381. Kur deklarohen tė pavlefshme vetėm disa nga disponimet e testamentit, disponimet e tjera mbeten nė fuqi.Neni 411 Padia pėr pavlefshmėrinė e testamentit ose tė disponimit me testament mund tė ngrihet nga trashėgimtari dhe nga ēdo tjetėr person i interesuar brenda tre vjetėve nga ēelja e trashėgimisė.Neni 412 Kur disponimi me testament ėshtė i pavlefshėm pėr shkak se disponimi nga trashėgimlėnėsi ka pėrjashtuar nga trashėgimia ligjore trashėgimtarėt e tij tė mitur ose tė paaftė pėr punė ose cėnon pjesėn e tyre ligjore (neni 407), trashėgimtari, i pėrjashtuar nga trashėgimi ose tė cilit i ėshtė cėnuar pjesa ligjore, ka tė drejtė tė kėrkojė nga trashėgimtarėt e tjerė, sipas rastit, dorėzimin ose plotėsimin e pjesės qė i takon atij nė bazė tė trashėgimisė ligjore.Neni 413 Pėr caktimin e kėsaj pjese bashkohet e gjithė pasuria qė kishte trashėgimlėnėsi nė kohėn e vdekjes sė tij, duke u zbritur detyrimet qė rėndojnė mbi trashėgiminė dhe pjesėtohet me numrin e trashėgimtarėve qė do tė thirreshin nė trashėgim nė qoftė se trashėgimlėnėsi nuk do kishte bėrė testament.Ekzekutori i testamentit Neni 414 Trashėgimlėnėsi mund tė ngarkojė njė ose mė shumė persona pėr tė ekzekutuar testamentin. Caktimi si ekzekutor duhet tė pranohet prej kėtij nė vetė testamentin ose me njė deklaratė tė veēantė qė i bashkohet testamentit. Nė qoftė se trashėgimlėnėsi nuk cakton ekzekutor tė testamentit, ekzekutimi i kėtij u ngarkohet trashėgimtarėve tė caktuar nė tė.Neni 415 Ekzekutori i testamentit duhet tė bėjė inventarin e pasurisė trashėgimore, duke ftuar tė marrin pjesė trashėgimtarėt dhe personat e tjerė qė pėrfitojnė nga testamenti. Ekzekutori i testamentit administron pasurinė trashėgimore, duke kryer veprimet qė janė tė nevojshme pėr ekzekutimin e dis ponimeve tė testamentit, por nuk mund tė tjetėrsojė pasurinė trashėgimore, pėrveē kur shfaqet nevoja dhe me lejen e gjykatės, e cila vendos pasi mė parė tė dėgjojė trashėgimtarėt.Neni 416 Gjykata e rrethit, me kėrkesėn e trashėgimtarėve ose tė personave qė kanė interes, mund tė shkarkojė nga detyra ekzekutorin e testamentit pėr shkelje tė rėnda tė detyrės sė tij ose pėr pazotėsi nė administrimin e pasurisė trashėgimore.Neni 417 Tagret e ekzekutorit testamentar nuk transmetohen nė trashėgimtarėt e tij.Neni 418 Kur janė shumė ekzekutorė testamentarė, nė mungesėn e tė tjerėve mund tė veprojė edhe njėri prej tyre, por tė gjithė ata janė pėrgjegjės solidarė pėr sendet qė u janė besuar, pėrveē kur testatori u ka ndarė detyrat.PJESA IV DETYRIMET TITULLI I DISPOZITA TE PERGJITHME KREU I KUPTIMI DHE LINDJA E DETYRIMEVE Kuptimi i detyrimit Neni 419 Detyrimi ėshtė njė marrėdhėnie juridike me anėn e sė cilės njė person (debitori) detyrohet tė japė diēka ose tė kryejė apo tė mos kryejė njė veprim tė caktuar nė dobi tė njė personi tjetėr (kreditori), i cili ka, gjithashtu, tė drejtė tė kėrkojė t'i jepet diēka, ose tė kryhet apo tė mos kryhet veprimi.Lindja e detyrimeve Neni 420 Detyrimet lindin nga kontratat ose nga ligji.Natyra ekonomike e detyrimit Neni 421 Objekt i detyrimit duhet tė ketė njė vlerėsim ekonomik dhe t'i pėrgjigjet interesave qoftė dhe jopasurore tė kreditorit.Korrektesa e pjesėmarrėsve nė detyrim Neni 422 Kreditori dhe debitori duhet tė sillen ndaj njėri-tjetrit me korrektesė, me paanėsi dhe sipas kėrkesave tė arsyes.
Jona Koleci Super Moderator
Numri i postimeve : 698Registration date : 24/05/2010Age : 38Location : Athens Titulli: Re: Kodi Civil pjesa II 09.09.10 8:41 KREU II DETYRIMET SOLIDARE Neni 423 Detyrimi ėshtė solidar kur kreditori ose secili nga kreditorėt ka tė drejtė tė kėrkojė ekzekutimin e tė njėjtit detyrim tėrėsisht apo pjesėrisht si nga debitorėt sė bashku, ashtu dhe nga secili prej tyre veē e veē.Neni 424 Detyrim ėshtė solidar kur del nga vullneti i palėve ose ėshtė parashikuar me ligj.Neni 425 Detyrimi ėshtė solidar edhe kur debitorėt tė jenė detyruar secili nė mėnyrė tė ndryshme ose dhe kur debitori i pėrbashkėt tė jetė detyruar nė mėnyrė tė ndryshme ndaj secilit kreditor.Neni 426 Ekzekutimi i detyrimit nga njėri prej debitorėve solidarė i shkarkon tė gjithė debitorėt e tjerė. Debitorėt solidarė shkarkohen nga detyrimi edhe nėpėrmjet dhėnies sė njė sendi nė ekzekutim tė detyrimit apo tė kompensimit tė kredisė nga njėri prej debitorėve solidarė ndaj kreditorit.Neni 427 Qėnia nė vonesė e kreditorit ndaj njėrit nga debitorėt solidarė e shtrin efektin ndaj tė gjithė debitorėve tė tjerė. Debitori solidar nuk mund tė kompensojė detyrimin e tij me kreditė qė kanė debitorėt e tjerė ndaj kreditorit. Debitori solidar nuk mund t'i kundrejtojė kreditorit prapsimet personale tė debitorėve tė tjerė. Ēdo njėri nga debitorėt solidarė nuk duhet qė me veprimet e tij tė rėndojė pozitėn e tė tjerėve, pėrveē kur parashikohet ndryshe nė ligj.Neni 428 Debitori ka tė drejtė tė zgjedhė pėr tė paguar njėrin apo tjetrin kreditor solidar, pėrveē kur ėshtė penguar mė parė me anė tė njė njoftimi me shkrim prej ndonjėrit prej tyre. Kreditorėt janė solidarė kur secili prej tyre ka tė drejtėn tė kėrkojė pagimin e gjithė detyrimit dhe pagimi i bėrė njėrit prej tyre, liron debitorin ndaj gjithė kreditorėve.Neni 429 Pėrtėritja e detyrimit qė bėn debitori me njėrin nga kreditorėt, shkarkon tė gjithė debitorėt e tjerė, pėrveē kur kreditori i ka ruajtur tė drejtat ndaj tyre. Falja e detyrimit tė bėrė njėrit prej debitorėve solidarė,shkarkon tė gjithė debitorėt e tjerė. Kur falet vetėm pjesa e njė debitori, detyrimi i debitorėve tė tjerė pakėsohet pėr aq sa ėshtė pjesa e falur. Bashkimi i cilėsive tė kreditorit me atė tė debitorit solidar nė njė person tė vetėm, shuan detyrimin e debitorėve tė tjerė, pėr pjesėn e kėtij debitori.Neni 430 Nė marrėdhėniet ndėrmjet tyre debitorėt solidarė marrin pjesė nė shlyerjen e detyrimit secili sipas pjesės sė vet. Debitori qė ka ekzekutuar njė detyrim solidar, ka tė drejtė tė kėrkojė nga debitorėt e tjerė pagimin nė pjesė tė barabarta tė detyrimit tė ekzekutuar prej tij, pėrveē kur nė ligj ose nė kontratė ėshtė parashikuar ndryshe. Kur debitori solidar, qė ka ekzekutuar detyrimin, nuk ka mundur tė nxjerrė nga njė debitor pjesėn e tij tė detyrimit, ajo ndahet sipas rastit nė pjesė tė barabarta ose proporcionalisht ndėrmjet debitorėve tė tjerė, duke pėrfshirė edhe atė.Neni 431 Debitorėt solidarė janė tė detyruar tė pėrballojnė nė proporcion me pjesėt e tyre tė gjitha shpenzimet qė vėrtetohen se kanė qenė tė nevojshme tė kryhen nga debitorėt qė kanė ekzekutuar detyrimin.Neni 432 Debitori solidar qė ekzekuton detyrimin duhet t'i kundrejtojė kreditorit prapsimet e pėrbashkėta pėr tė gjithė debitorėt,pėrndryshe i humb e drejta tė kėrkojė nga debitorėt e tjerė pjesėn qė atyre u takon pėr shlyerjen e detyrimit. Gjithashtu, ai e humbet kėtė tė drejtė edhe kur nuk ka njoftuar debitorėt e tjerė se ka ekzekutuar detyrimin dhe, si rrjedhim njėri nga debitorėt e tjerė ka ekzekutuar veēmas atė.Neni 433 Ndėrprerja e parashkrimit me veprimet e kreditorit ndaj njėrit prej debitorėve solidarė, si dhe ndėrprerja e parashkrimit nga njėri prej kreditorėve solidarė ndaj debitorit tė pėrbashkėt, ka efekt si ndaj debitorėve tė tjerė ashtu edhe ndaj kreditorėve tė tjerė. Pezullimi i parashkrimit ndaj njėrit debitor ose ndaj njėrit kreditor solidar, nuk ka efekt ndaj tė tjerėve. Heqja dorė nga parashkrimi nė pėrputhje me nenin 126 tė kėtij Kodi e bėrė nga njėri prej debitorėve solidarė, nuk ka efekt ndaj tė tjerėve, ndėrsa heqja dorė nga parashkrimi nga njėri prej kreditorėve solidarė, ka efekt ndaj tė tjerėve.Neni 434 Debitori solidar tė cilit i kėrkohet pagimi i pjesės sė tij nga detyrimi, nuk mund t'i kundrejtojė debitorit, qė ka paguar atė, parashkrimin e padisė sė kreditorit, pėrveē kur ai vetė dhe debitori qė kėrkon pjesėn kanė patur mundėsinė qė t'i kundrejtonin parashkrimin e plotėsuar. Ky paragraf nuk zbatohet kur me marrėveshje debitorėt solidarė kanė vendosur ndryshe.Neni 435 Nė rast se ekzekutimi i detyrimit bėhet i pamundur, pėr fajin ose gjatė vazhdimit tė vonesės sė njėrit ose disa debitorėve solidarė, debitorė tė tjerė nuk shkarkohen nga detyrimi pėr plotėsimin e tij. Kreditori mund tė kėrkojė shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar pėr njė shkak tė tillė, vetėm nga debitorėt solidarė ose nga secili prej tyre, pėr fajin e tė cilėve ėshtė bėrė i pamundur ekzekutimi i detyrimit ose qė kanė qenė me vonesė. Debitorėt e tjerė mbetėn solidarė vetėm pėr detyrimin e parė. Vonesa e njėrit nga debitorėt solidarė nuk sjell ndonjė pasojė juridike pėr debitorėt e tjerė.KREU III DETYRIMET ALTERNATIVE Neni 436 Detyrimi ėshtė alternativ kur debitori shkarkohet prej tij, duke pėrmbushur njėrin nga llojet e tij tė pėrmendura veē e veē sipas dėshirės sė tij, ose tė kreditorit apo tė njė tė treti. Debitori nuk mund tė kėrkojė nga kreditori tė pranojė pėrmbushjen e detyrimit pjesėrisht nga njėri lloj e pjesėrisht nga lloji tjetėr i tij.Neni 437 E drejta e zgjedhjes i takon debitorit, pėrveē kur ėshtė parashikuar nga ligji apo nga kontrata qė t'i lihet kreditorit apo njė tė treti. Zgjedhja bėhet e parevokueshme me pėrmbushjen e njėrit nga llojet e detyrimit, ose me njoftimin e deklaratės sė zgjedhjes palės tjetėr ose tė dy palėve, kur e drejta e zgjedhjes i takon njė tė treti. Kur e drejta e zgjedhjes u takon shumė personave dhe ata nukmerren vesh, gjykata u cakton atyre njė afat. Kur zgjedhja nuk bėhet nė afatin e caktuar, atė e bėn gjykata.Neni 438 Kur nė njė detyrim alternativ, debitori nuk ekzekuton ndonjėrin nga llojet e detyrimeve nė afatin e caktuar, e drejta e zgjedhjes i kalon kreditorit. Nė rast se e drejta e zgjedhjes i ėshtė lėnė kreditorit dhe ky nuk e ka usht ruar nė afatin e caktuar nė marrėveshje ose tė caktuar nga debitori, zgjedhja i kalon kėtij tė fundit. Kur e drejta e zgjedhjes i ėshtė lėnė njė tė treti dhe ai nuk e ushtron nė afatin e caktuar, zgjedhja bėhet nga gjykata. Kur kjo e drejtė u ėshtė lėnė disa personave, gjykata u cakton atyre njė afat. Nė rast se zgjedhja nuk bėhet nė afatin e caktuar, ajo bėhet nga gjykata.Neni 439 Detyrimi alternativ ėshtė i thjeshtė kur njėri nga tė dy llojet e detyrimit nuk mund tė bėhet objekt detyrimi, ose kur pėrmbushja e tij ėshtė bėrė e pamundur pa fajin e asnjėrės palė.Neni 440 Kur e drejta e zgjedhjes i ėshtė lėnė debitorit, detyrimi alternativ bėhet i thjeshtė nė rast se njėri nga tė dy llojet e detyrimit bėhet i pamundur dhe pėr fajin e tij. Nė rast se kjo pamundėsi ndodh pėr fajin e kreditorit, debitori shkarkohet nga detyrimi kur ai nuk pranon tė zbatohet detyrimi tjetėr dhe tė kėrkojė shpėrblimin e dėmit. Kur zgjedhja i ėshtė lėnė kreditorit, debitori shkarkohet nga detyrimi kur pamundėsia e pėrmbushjes sė njėrit nga tė dy llojet e detyrimit ka ndodhur pėr faj tė kreditorit dhe ky nuk pranon tė ekzekutohet lloji tjetėr i detyrimit dhe tė kėrkojė tė shpėrblehet dėmi. Nė rast se zgjedhja i ėshtė lėnė kreditorit dhe pamundėsia i ngarkohet debitorit, kreditori mund tė zgjedhė detyrimin tjetėr ose tė kėrkojė shpėrblimin e dėmit.Neni 441 Kur tė dy llojet e detyrimit janė bėrė tė pamundura dhe debitori duhet tė pėrgjigjet pėr njėrin prej tyre, ai duhet tė paguajė vleftėn e detyrimit qė ėshtė bėrė i pamundur i fundit, nė qoftė se zgjedhja i ėshtė lėnė atij. Nė qoftė se e drejta e zgjedhjes i ėshtė lėnė kreditorit, ky ka tė drejtė tė kėrkojė vleftėn e njėrit ose tjetrit lloj detyrimi.KREU IV DETYRIME TE PJESETUESHME E TE PAPJESETUESHME Detyrime tė pjesėtueshme Neni 442 Kur shumė debitorė ose kreditorė marrin pjesė nė tė njėjtin detyrim dhe ky ėshtė i pjesėtueshėm, secili debitor ėshtė i detyruar tė ekzekutojė dhe secili kreditor ka tė drejtė tė kėrkojė njė pjesė tė barabartė tė detyrimit, pėrveē kur nė kontratė ose nė ligj ėshtė parashikuar ndryshe.Detyrime tė papjesėtueshme Neni 443 Kur janė shumė debitorė nė tė njėjtin detyrim, qė ėshtė i papjesėtueshėm, tė gjithė debitorėt quhen debitorė solidarė. Detyrimi ėshtė i papjesėtueshėm nga vetė natyra e tij si i tillė dhe nga qėllimi i palėve nė kontratė. Nė tė tilla raste detyrimi mbetet i papjesėtueshėm edhe pėr trashėgimtarėt e debitorėve.Neni 444 Detyrimet e papjesėtueshme rregullohen nga dispozita qė kanė lidhje me detyrimet solidare, pėrveē sa parashikohet nė kėtė kre.KREU V DETYRIMET MONETARE Neni 445 Detyrimi pėr tė paguar njė shumė parash shlyhet me vleftėn e vet nominale, pėrveē kur rezulton ndryshe nga ligji ose nga kontrata.Neni 446 Detyrimi monetar pėrmbushet me monedhėn qė ėshtė nė qarkullim nė shtetin ku bėhet pagimi ose me monedhėn e pranuar nė kontratė.Neni 447 Kur kreditori ka njė llogari rrjedhėse nė shtetin ku duhet ose mund tė bėhet pagesa, debitori mund tė pėrmbushė detyrimin dukekredituar nė kėtė llogari shumėn pėrkatėse, pėrveē kur kreditori e ka pėrjashtuar pagesėn nė kėtė llogari. Pagesa quhet e kryer nė momentin e kreditimit tė saj nė llogari.Neni 448 Pagesa kryhet nė vendbanimin e kreditorit nė datėn e pagesės. Kreditori mund tė caktojė njė vend tjetėr brenda kufijve tė shtetit ku ka vendbanimin nė kohėn e pagimit ose tė lindjes sė detyrimit.Neni 449 Nė rast se pagimi duhet tė kryhet nė njė vend tjetėr nga vendbanimi i kreditorit nė kohėn e lindjes sė detyrimit dhe pėrmbushja e kėtij detyrimi do tė vėshtirėsohej sė tepėrmi debitori mund tė pezullojė pagimin derisa kreditori tė ketė caktuar njė vend tjetėr i cili do tė mėnjanonte shpenzimet e tepėrta.Neni 450 Shpėrblimi pėr dėmin e shkaktuar si rrjedhim i vonesės nė pagimin e njė shume parash, pėrbėhet nga kamatat e arrira, prej datės sė fillimit tė vonesės sė debitorit, me monedhėn zyrtare tė vendit ku bėhet pagimi.Pėrqindja e kamatės caktohet me ligj. Nė mbarim tė ēdo viti kamatat e arrira i shtohen shumės sė detyruar mbi bazėn e tė cilės ėshtė bėrė llogaritja e tyre. Kamata ligjore paguhet pa qenė i detyruar kreditori tė provojė ndonjė dėm. Kur kreditori provon se ka pėsuar njė dėm mė tė madh se kamata ligjore, debitori detyrohet t'i paguajė atij pjesėn tjetėr tė dėmit.Neni 451 Kur detyrimi lidhet me pagesen e njė shume parash nė monedhė qė nuk ka kurs zyrtar nė shtetin ku duhet tė kryhet pagesa, debitori ka tė drejtė tė ekzekutojė detyrimin nė monedhėn qė ka kurs zyrtar nė shtetin ku duhet tė kryhet pagesa, pėrveē kur nė ligj ose nė kontratė parashikohet ndryshe.Neni 452 Kur detyrimi lidhet me pagesėn e njė shume parash nė monedhė tė ndryshme nga ajo e vendit ku duhet tė kryhet pagesa dhe debitori pretendon se nuk ėshtė nė gjendje tė shlyejė detyrimin nė kėtė monedhė, kreditori mund tė pranojė shlyerjen nė monedhėn e vendit tė kryerjes sė pagesės. Rregulli i mėsipėrm zbatohet edhe kur debitori detyrohet tė bėjė pagesėn me monedhėn e pranuar nė fillim.Neni 453 Kur detyrimi duhet tė ekzekutohet me njė monedhė tė ndryshme nga ajo e pranuar nė fillim, konvertimi duhet tė bėhet me kursin zyrtar tė kėmbimit tė ditės sė pagimit.Neni 454 Neni 450 i kėtij Kodi nuk i heq tė drejtėn kreditorit qė tė kėrkojė shpėrblimin e dėmit tė pėsuar nga fakti qė nga dita e vėnies nė vonesė tė debitorit ka pėsuar ndryshime kursi i kėmbimit tė monedhės qė pėrcaktohet nė detyrim.TITULLI II EKZEKUTIMI DHE SHUARJA E DETYRIMEVE KREU I EKZEKUTIMI I DETYRIMEVE Neni 455 Debitori dhe kreditori duhet tė tregojnė kujdesin e duhur e tė jenė tė pėrpiktė nė pėrmbushjen e detyrimit sipas pėrmbajtjes sė tij. Neni 456 Detyrimi pėr dorėzimin e njė sendi tė caktuar pėrmban edhe kujdesin qė duhet tė tregohet pėr ruajtjen e tij nė dorėzim.Neni 457 Kur objekti i detyrimit ėshtė dorėzimi i sendeve tė pėrcaktuara vetėm nė lloj, ato nuk mund tė jenė me cilėsi mė tė dobėt se sa cilėsia mesatare.Neni 458 Dorėzimi i sendeve bėhet sipas mėnyrės sė caktuar nė kontratė dhe kur kjo nuk ėshtė caktuar bėhet: a) me dhėnien e tyre nė dorė personit qė ka fituar pronėsinė e tyre ose personit qė heq tė drejta prej tij; b) me dhėnien transportuesit ose postės pėr t'ia dorėzuar fituesit, nė vendin e treguar prej tij; c) me dhėnien fituesit nė dorė ose me dėrgim nėpėrmjetpostės tė dokumenteve (fletė ngarkese, dėshmi depozitimi) qė i japin atij tė drejtėn e disponimit tė mallit.Neni 459 Debitori nuk mund tė ekzekutojė detyræmin pjesė-pjesė edhe sikur ai tė jetė i pjesėtueshėm, pa pėlqimin e kreditorit.Neni 460 Detyrimi mund tė ekzekutohet edhe nga njė person i tretė, qė nuk ėshtė debitor, pėrveē kur kreditori ėshtė i interesuar qė ekzekutimi tė bėhet nga debitori, ose kur kreditorit i ėshtė njoftuar kundėrshtimi i debitorit.Vendi i ekzekutimit tė detyruar Neni 461 Nė rast se vendi ku duhet tė ekzekutohet detyrimi nuk caktohet nė kontratė, nga ligji ose nuk kuptohet nga vetė natyra e detyrimit, ekzekutimi bėhet: a) pėr dorėzimin e njė sendi tė paluajtshėm, nė vendin ku ndodhet ai; b) pėr sendet qė janė tė pėrcaktuara nė mėnyrė individuale, nė vendin ku ndodheshin kur lindi detyrimi; c) pėr dorėzimin e njė sendi tė pėrcaktuar nė lloj dhe nė sasi, nė vendin ku debitori ushtron veprimtarinė e tij profesionale ose nė vendbanimin e tij; ē) pėr detyrimet nė para, sipas rregullave tė pėrcaktuara nė kreun V tė pjesės IV tė kėtij Kodi.Neni 462 Kreditori nuk mund tė detyrohet tė pranojė njė gjė tė ndryshme nga sa ėshtė pėrcaktuar nė objektin e detyrimit edhe sikur vlefta e gjėsė sė ofruar tė jetė mė e madhe.Afati i ekzekutimit tė detyrimit Neni 463 Ekzekutimi i detyrimit duhet tė bėhet nė afatin e caktuar nė kontratė. Kur nė kontratė nuk ėshtė caktuar afat ose ekzekutimi i detyrimit ėshtė lėnė nė kėrkimin e kreditorit, ky mund tė kėrkojė ekzekutimin nė ēdo kohė dhe debitori duhet ta ekzekutojė atė brenda pesėmbėdhjetė ditėve nga dita e kėrkimit.Neni 464 Afati i caktuar nė kontratė prezumohet se ėshtė caktuar nė dobi tė debitorit, pėrveē kur nga vullneti æ palėve ose natyra e detyrimit del ndryshe. Ekzekutimi i detyrimit para mbarimit tė afatit nuk quhet i pavlefshėm, pėrveē kur afati ėshtė caktuar nė dobi tė kreditorit.Neni 465 Debitori nuk mund tė pretendojė tė drejtėn e afatit kur: a) ka falimentuar; b) nuk ka dhėnė garancitė e premtuara; c) garancitė qė sigurojnė kredinė janė pakėsuar pėr fajin e tij, pėrveē kur ato mbeten, pėrbėjnė ende njė siguri tė mjaftueshme pėr ekzekutimin e detyrimit.Ekzekutimi ndaj kreditorit Neni 466 Ekzekutimi i detyrimit duhet t'i bėhet vetė kreditorit ose pėrfaqėsuesit tė vet, ose njė personi tė autorizuar nga kreditori, nga ligji ose nga gjykata. Ekzekutimi i detyrimit qė i bėhet njė personi qė nuk ėshtė autorizuar pėr ta pranuar, e shkarkon debitorin vetėm nė rast se kreditori ka pranuar mė vonė ekzekutimin, ose vėrtetohet se ka pėrfituar prej tij.Ekzekutimi ndaj njė tė treti Neni 467 Debitori qė ekzekuton njė detyrim ndaj njė personi, i cili sipas rrethanave tė padyshimta duket se ėshtė i autorizuar ta pranojė atė, shkarkohet nga detyrimi nė qoftė se provon se ka qėnė nė mirėbesim. Personi qė ka pranuar ekzekutimin e detyrimit, ėshtė i detyruar t'i kthejė kreditorit tė vėrtetė, atė qė ka marrė nga ekzekutimi i detyrimit. Ekzekutimi nd aj kreditorit tė pazotė pėr tė vepruar Neni 468 Kur ekzekutimi i detyrimit i ėshtė bėrė njė kreditori qė nuk ka zotėsi pėr tė vepruar, shkarkon debitorin po aq sa ka vajtur nė dobi tė kėtij kreditori, ose tė perfaqėsuesit tė tij ligjor. Ekzekutimi pėr llogari tė shumė detyrimeveNeni 469 Kur ekzekutimi kryhet pėr llogari tė shumė detyrimeve dhe ndaj tė njėjtit kreditor, debitori mund tė pėrcaktojė nė kohėn e ekzekutimit se cilin detyrim po ekzekuton. Kur nuk ekziston njė pėrcaktim i debitorit pėr rradhėn e ekzekutimit, nė fillim ekzekutohet detyrimi qė i ka kaluar afati, nė se ekzistojnė mė shumė tė tillė, ekzekutimi fillon nga detyrimi me vlerė dhe nė rast se janė disa tė tillė, fillon nga mė i vjetri dhe kur kėta kanė tė njėjtėn vjetėrsi, ekzekutimi bėhet proporcionalisht.Neni 470 Ekzekutimi nė para pėr llogari tė njė detyrimi tė caktuar, pėrmban nė fillim shlyerjen e shpenzimeve, pastaj atė tė kamatave tė arrira dhe pastaj tė vetė detyrimit e tė kamatave tė zakonshme ndaj tij. Kreditori mund tė refuzojė pagesėn, nė rast se debitori gjatė ekzekutimit cakton njė renditje tjetėr ose mund tė mos pranojė shlyerjen e plotė tė vleftės sė detyrimit; pa marrė edhe kamatat e arrira, ato nė vazhdimėsi si dhe shpenzimet pėrkatėse.Neni 471 Kreditori mund tė mos pranojė ekzekutimin e detyrimit pėr dorėzimin e njė sendi tė ndryshėm nga ai qė ėshtė pėrcaktuar nė kontratė edhe sikur vlefta e sendit tė ofruar tė jetė e barabartė apo mė e madhe.Shpenzimet e ekzekutimit, dėftesat pėrkatėse Neni 472 Shpenzimet janė nė ngarkim tė atij qė ekzekuton detyrimin, ndėrsa shpenzimet e dėftesės janė nė ngarkim tė atij, nė favor tė tė cilit ajo ėshtė leshuar.Neni 473 Pėr ēdo pagesė tė kryer nė ekzekutim tė detyrimit kreditori jep njė dėftesė, pėrveē kur rezulton ndryshe nga kontrata. Nė rast se kreditori disponon njė dokument nga pėrmbajtja e tė cilit rezulton detyrimi, debitori qė e ka ekzekutuar atė mund tė kėrkojė kthimin ose prishjen e dokumentit, pėrveē kur kreditori ka interesa tė arėsyeshme pėr ruajtjen e tij dhe me kusht qė ai tė shėnojė nė dokument ekzekutimin e detyrimit. Kur kreditori refuzon tė zbatojė detyrimin sipas paragrafit tė mėsipėrm, debitori mund tė pezullojė ekzekutimin e detyrimit. Kur kreditori pretendon se ka humbur dokumnetin detyrohet t'i japė debitorit njė deklaratė me shkrim ku tė pranohet ekzekutimi i detyrimit. Deklarata duhet tė jetė noteriale kur kėrkohet nga ligji.Neni 474 Kur pagesat e njėllojta pėr shlyerjen e detyrimit duhet tė bėhen nė mėnyrė periodike, dėftesat e lėshuara pėr dy pagesa rradhazi prezumojnė kryerjen edhe tė pagesave tė mėparėshme. Dėftesa e lėshuar nga kreditori pėr detyrimin kryesor, prezumon se janė shlyer gjithashtu edhe kamatat e shpenzimet e kėtij detyrimi.Lirimi i sendeve nga garancitė Neni 475 Kreditori qė ka pranuar ekzekutimin e detyrimit, duhet tė lirojė sendet nga garancitė reale qė janė dhėnė pėr sigurimin e ekzekutimit tė detyrimit edhe nga ēdo ndalim tjetėr qė mund tė kufizojė pėrdorimin e pasurisė.KREU II EFEKTET E MOSEKZEKUTIMIT TE DETYRIMEVE DISPOZITA TE PERGJITHSHME Neni 476 Ēdo mangėsi nė ekzekutimin e detyrimeve e detyron debitorin tė shpėrblejė dėmin qė ka pėsuar kreditori, pėrveē kur ai provon se mospėrmbushja nuk ka ndodhur pėr fajin e tij. Nė kėtė rast kreditori ka tė drejtė: a) tė kėrkojė ekzekutimin nė natyrė tė detyrimit, veēanėrisht dorėzimin e sendit ose kryerjen e punimeve, si dhe shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga vonesa e ekzekutimit, ose: b) shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga mosekzekutimi i detyrimit.Neni 477 Debitori qė nė ekzekutimin e detyrimit pėrdor punėn e tė tretėve pėrgjigjet pėr vepræmet e tyre, tė kryera me faj, si tė ishin tė vetat.Neni 478 Kur detyrimi ka lidhje me veprime qė mund tė kryhen edhe nga persona tė tjerė dhe debitori nuk ekzekuton detyrimin, kreditori ka tė drejtė tė kėrkojė t'i kryejė ai vetė pėr llogari tė debitorit.Neni 479 Ēdo mėrreveshje qė pėrjashton ose kufizon palėt nga pėrgjegjėsia pėr mosekzekutimin e detyrimeve ėshtė e pavlefshme.Neni 480 Kur ekzekutimi i detyrimit bėhet i pamundur pėr fajin e debitorit, kreditori ka tė drejtė tė kėrkojė prej tij shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar. Debitori ėshtė me faj kur, me dashje ose nga pakujdesia, ka krijuar rrethana qė e kanė bėrė tė pamundur ekzekutimin ose kur n uk ka marrė masa pėr ta ndaluar atė.Vonesa e debitorit Neni 481 Debitori qė nuk pėrmbush njė detyrim tė kėrkueshėm nė afatin e caktuar, quhet se ėshte nė vonesė (morė), pėrveē kur mosekzekutimi ėshtė rrjedhim i rrethanave qė nuk kanė lidhje me fajin e debitorit. Debitori vihet nė vonesė me anė tė njė njoftimi me shkrim. Nuk ėshtė e nevojshme vėnia nė vonesė kur: a) debitori ka deklaruar me shkrim se nuk dėshiron tė ekzekutojė detyrimin; b) ka kaluar afati brenda tė cilit do tė ekzekutohej detyrimi. Kur debitori vdes dhe afati i caktuar pėr ekzekutimin e detyrimit mbaron pas vdekjes se tij, trashėgimtarėt e tij quhen se janė nė vonesė me mbarimin e 15 ditėve nga dita e njoftimit me shkrim nga kreditori. c) kur detyrimi rrjedh nga njė akt i paligjshėm.
Jona Koleci Super Moderator
Numri i postimeve : 698Registration date : 24/05/2010Age : 38Location : Athens Titulli: Re: Kodi Civil pjesa II 09.09.10 8:41 Neni 482 Debitori qe ėshtė nė vonesė nuk ēlirohet nga pamundėsia e papritur e pėrmbushjes sė detyrimit, edhe sikur kjo tė jetė shkaktuar pa fajin e tij e tė kreditorit, pėrveē kur provon se objekti i detyrimit do tė ishte shkatėruar apo dėmtuar edhe sikur tė ishte nėn kujdesin e kreditorit. Humbja ose dėmtimi i njė sendi tė marrė nė menyrė tė paligjshme, nuk e shkarkon personin qė e ka marrė atė nga detyrimi pėr tė rikthyer vleftėn e tij.Neni 483 Dispozitat mbi vonesėn nuk zbatohen pėr detyrimet qė pėrmbajnė mosveprime. Ēdo veprim i kundėrt pėrbėn mospėrmbushje tė detyrimit.Neni 484 Kreditori mund tė mos pranojė ofertėn e debitorit qė ėshtė me vonesė pėr ekzekutimin e detyrimit, nė rast se ajo nuk pėrmban edhe shpėrblimin e dėmit tė pėsuar dhe shpenzimet e bėra gjatė vonesės, ose kur kreditori pėr shkak tė vonesės sė debitorit nuk ka interes pėr ekzekutimin e detyrimit.Neni 485 Debitori qė ka njė kredi tė kėrkueshme ndaj kreditorit tė tij, mund tė pezullojė zbatimin e detyrimit deri nė pagesėn e kredisė, me kusht qė ndėrmjet kredisė dhe detyrimit tė ketė lidhje tė mjaftueshme, siē mund tė jetė ndėr tė tjera, qėnia e njė raporti tė vetėm juridik ose tė marrėdhėnieve qė palėt kanė patur rregullisht. Pezullimi i ekzekutimit tė detyrimit nuk mund tė kėrkohet kur: a) ekzekutimi i detyrimit nga pala tjetėr bėhet i pamundur pėr shkak tė vonesės sė kreditorit, ose ėshtė i pamundur nė mėnyrė tė pėrherėshme; b) kredia e palės tjetėr ėshtė e pasekuestrueshme.Neni 486 Dėmi qė duhet tė shpėrblehet nga debitori pėr mosekzekutimin e detyrimit pėrbėhet nga tė gjitha humbjet e pėsuara nga pakėsimi i pasurisė, si dhe fitimi qė mund tė nxirrej nė kushtet e zakonshme tė tregut (fitimi i munguar). Bėjnė pjesė nė shpėrblimin pėr riparimin e dėmit edhe shpenzimet e arsyeshme e tė nevojshme pėr tė parandaluar ose pėr tė pakėsuar dėmin, qė kanė lidhje me rrethanat mbi tė cilat bazohet pėrgjegjėsia e palės, shpenzimet e arsyeshme e tė nevojshme pėr tė pėrcaktuar dėmin dhe pėrgjegjėsinė, si dhe ato qė janė nevojitur pėr tė gjetur njė zgjidhje jashtė gjyqėsore tė pėrmbushjes sė detyrimit.Neni 487 Nė kontratė me detyrime tė dyanshme, palėt duhet tė ekzekutojnė detyrimin e tyre nė tė njėjtėn kohė, pėrveē kur nga kontrata ose nga natyra e detyrimit del se njėra palė duhet tėekzekutojė detyrimin e saj mė parė se tjetra.Neni 488 Kur nė njė kontratė me detyrime tė dyanshme, ekzekutimi i detyrimit tė njė pale ėshtė bėrė i pamundur pa fajin e asnjėrės palė, secila prej tyre nuk ka tė drejtė tė kėrkojė nga tjetra ekzekutimin e detyrimit ose shpėrblimin e dėmit, pėrveē kur nė ligj ose nė kontratė ėshtė parashikuar ndryshe. Secila nga palėt ka tė drejtė tė kėrkojė nga pala tjetėr qė t'i kthejė atė qė ėshtė dhėnė pėr ekzekutimin e detyrimit.Neni 489 Nė qoftė se nė njė kontratė me detyrime tė dyanshme, ekzekutimi i detyrimit tė njėrės palė ėshtė bėrė i pamundur, pėr shkak se pala tjetėr ka rėnė nė paaftėsæ paguese, ose ka falimentuar ose pėr ndonjė rrethanė tjetėr tė ndodhur pėr faj tė saj, pala tjetėr ka tė drejtė tė mos zbatojė detyrimet e veta, derisa t'i garantohet ekzekutimi i detyrimit nė dobi tė saj, ose tė kėrkojė shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga mosekzekutimi i kontratės.Neni 490 Kur ėshtė vendosur qė kreditorit t'i paguhet shpėrblimi pėr mosekzekutimin e detyrimit ose pėr ekzekutimin me vonesė tė tij, gjykata duke marrė parasysh gjendjen pasurore tė debitorit, mund tė caktojė njė afat tjetėr pėr pagimin e kėtij shpėrblimi, ose tė lejojė qė tė paguhet me kėste.Vonesa e kreditorit Neni 491 Kreditori ėshtė nė vonesė kur pa ndonjė shkak tė ligjshėm nuk pranon ekzekutimin e detyrimit nga ana e debitori t, ose qė pėr shkak tė rrethanave tė krijuara me faj prej tij, nuk pėrmbush detyrimin ndaj debitorit, pa tė cilin ky nuk mund tė ekzekutojė detyrimin e tij.Neni 492 Kur kreditori ėshtė nė vonesė, debitori ka tė drejtė tė kėrkojė shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar prej saj dhe lirohet nga pėrgjegjėsia nė rast se mė vonė ekzekutimi i detyrimit tė tij bėhet i pamundur, pėrveē kur pamundėsia e ekzekutimit ndodh pėr fajin e tij. Nė detyrimet nė para, kur kreditori ėshtė nė vonesė, debitori nuk paguan kamatė.Neni 493 Kur dėmi i ardhur nga mosekzekutimi i detyrimit ėshtė shkaktuar ose ėshtė shtuar edhe nga veprimet ose mosveprimet me faj tė kreditorit, ose kur ky nuk ka treguar kujdesin e duhur pėr pakėsimin e kėtij dėmi, gjykata sipas rastit mund tė pakėsojė shumėn e shpėrblimit tė dėmit ose tė shkarkojė krejtėsisht debitorin nga detyrimi pėr shpėrblimin e tij.Neni 494 Kreditori gjatė vonesės sė tij nuk mund tė kėrkojė marrjen e masave pėr njė ekzekutim tė detyruar.Neni 495 Kur kreditori ėshtė nė vonesė ose nuk gjendet, debitori ka tė drejtė tė ekzekutojė detyrimin duke e depozituar sendin nė njė person qė ushtron veprimtari depozitimi ose nė njė vend qė caktohet nga gjykata e vendit tė ekzekutimit tė detyrimit. Kur objekt i detyrimit janė para, letra ose dokumente me vleftė ose sende tė ēmueshme, depozitohen nė bankė. Me depozitimin ndėrpritet kamata. Nė rastet kur depozitimi kėrkon shpenzime tė mėdha, bėhet me vėshtirėsi ose sendi qė vihet nė depozitė prishet shpejt ose pėr vetė natyrėn e tij, nuk mund tė lihet nė depozitė, debitori, pasi tė ketė lajmėruar kreditorin, kėrkon nga gjykata qė tė lejohet tė shesė sendin e mėsipėrm dhe vleftėn e nxjerrė nga shitja ta depozitojė nė bankėn e shtetit nė emėr tė kreditorit. Kur debitori tėrheq sendin e depozituar para se tė jetė pranuar nga kreditori, depozitimi quhet se nuk ėshtė bėrė. Depozituesi i dorėzon sendin kreditorit vetėm pasi ky tė ketė shlyer tė gjitha shpenzimet p ėr ekzekutimin e detyrimit.KREU III ZEVENDESIMI DHE KALIMI I KREDISE Zėvendėsimi i debitorit Neni 496 Zėvėndėsimi i debitorit me njė person tjetėr, i cili merr pėrsipėr detyrimin, mund tė bėhet vetėm me pėlqimin e kreditorit. Debitori i zėvendėsuar shkarkohet nga detyrimi i tij ndaj kreditorit. Garancitė e dhėna nga persona tė tretė pėr detyrimin shuhen, nė rast se kėta nuk kanė dhėnė pėlqimin qė ato tė mbeten edhe pėrdebitorin e ri. Pengu ose hipoteka e dhėnė nga debitori i mėparshėm mbeten nė fuqi.Neni 497 Kreditorit mund t'i kundrejtohen nga debitori i ri tė gjitha prapsimet qė rrjedhin nga detyrimi qė ai ka marrė pėrsipėr dhe qė mund t'i kundrejtonte edhe debitori i mėparshėm, pėrveē atyre qė lidhen me personin e kėtij tė fundit.Neni 498 Marrėvėshja sipas tė cilės debitori dhe njė person i tretė bėhen bashkėdebitorė nė njė detyrim, kur ėshtė marre pėlqimi i kreditorit, nuk mund tė prishet ose tė ndryshohet, pa pėlqimin e kreditorit. Te dy bashkėdebitorėt pėrgjigjen ndaj tij solidarisht.Kalimi i kredive Neni 499 Kreditori mund t'ia kalojė kredinė e vet njė personi tjetėr edhe pa miratimin e debitorit, me kusht qė kredia tė mos ketė karakter tė ngushtė personal dhe kalimi tė mos jetė ndalur nga ligji. Veēanėrisht nuk lejohet kalimi i kredisė njė personi tjetėr, kur rrjedh nga shkaktimi i vdekjes ose i dėmtimit tė shėndetit, si dhe i kredive qė nuk mund tė sekuestrohen. Palėt nė njė marrėveshje mund tė pėrjashtojnė kalimin e kredisė, por marrėveshja nuk mund t'i kundrejtohet atij qė i kalon kredia po tė mos provohet se ai e njihte atė nė momentin e kalimit.Neni 500 Kredia kalon sė bashku me privilegjet, garancitė dhe aksesorėt e tjerė, duke pėrfshirė edhe kamatat pėr kohėn e kaluar, pėrveē kur nė kontratė parashikohet ndryshe. Personi qė bėn kalimin e kredisė nuk mund t'i kalojė personit tjetėr posedimin e sendit tė marrė peng pa miratimin e palės tjetėr (pengdhėnėsit). Nė tė kundėrtėn kreditori mbetet ruajtės i pengut.Neni 501 Kalimi i kredisė duhet tė bėhet me shkresė, ndryshe nuk ėshtė i vlefshėm.Neni 502 Kalimi kredisė ka efekt ndaj debitorit dhe ndaj personave tė tretė, nga dita qė debitori e ka pranuar ose i ėshtė njoftuar nga kreditori i mėparshėm ose nga kreditori i ri. Debitori qė ka ekzekutuar detyrimin e tij, pėrpara se tė ishte njoftuar pėr kalimin e kredisė, shkarkohet nga detyrimi.Neni 503 Kur kredia u ėshtė kaluar disa personave tė veēantė, p referohet nė shlyerje kalimi qė i ėshtė njoftuar mė pėrpara debitorit, ose qė ėshtė pranuar mė parė nga debitori, me njė dokument (shkresė) me datė tė saktė edhe sikur data tė jetė e mėvonshme.Neni 504 Kalimi i kredisė nuk cėnon mjetet mbrojtėse tė debitorit. Debitori mund t'i kundrejtojė kreditorit tė ri prapėsimet qė mund t'i drejtonte kreditorit tė mėparshėm, nė kohėn qė i ėshtė njoftuar kalimi i kredisė. Ai mund tė kėrkojė t'i bėhet kompensimi i njė kredie ndaj kreditorit tė parė, qoftė dhe ende e pa kėrkueshme nė atė kohė, me kusht qė tė mos jetė bėrė e kėrkueshme mbas cedimit tė kredisė.Neni 505 Kur kalimi i kredisė bėhet me titull barėsor kreditori ėshtė garant pėr ekzistencėn e kredisė nė kohėn e kalimit tė saj. Kur kalimi bėhet falas, kreditori nuk ėshtė garant pėr ekzistencėn e kredisė.Neni 506 Kreditori qė kalon kredinė nuk pėrgjigjet pėr paaftėsinė paguese tė debitorit, pėrveē kur ka marrė pėrsipėr garancinė. Nė kėtė rast pėrgjigjet pėr aq sa ka marrė. Veē kėsaj duhet tė pėrgjigjet pėr kamatat, pėr shpenzimet e kalimit, dhe ato qė personi qė i ka kaluar kredia ka bėrė pėr ndjekjet ligjore ndaj debitorit dhe tė shpėrblejė dėmin. Marrėveshja qė synon tė rėndojė pėrgjegjėsinė e personit qė kalon kredinė, ėshtė e pavlefshme. Kur kreditori qė kalon kredinė ka garantuar aftėsinė paguese tė debitorit, garancia pushon, nė qoftėse mosekzekutimi i kredisė pėr paaftėsi paguese tė debitorit ka ardhur nga pakujdesia e kreditorit tė ri pėr tė ndjekur ēėshtjen ndaj debitorit.Neni 507 Kreditori qė bėn kalimin e kredisė duhet t'i dorėzojė kreditorit tjetėr dokumentet qė provojnė kredinė, tė cilat janė nė posedimin e tij. Kur ėshtė kaluar vetėm njė pjesė e kredisė, kreditori detyrohet t'i dorėzojė kreditorit tjetėr njė kopje autentike tė dokumenteve.KREU IV SHUARJA E DETYRIMEVE Pėrtėritja Neni 508 Detyrimet shuhen me pėrtėritje, kur palėt me marrėveshje zėvendėsojnė detyrimin fillestar, me njė detyrim tjetėr tė ndryshėm nga i pari.Neni 509 Dorėzania, pengu dhe hipoteka e kredisė fillestare shuhen pėrveē kur palėt janė marrė vesh shprehimisht qė ato tė ruhen edhe pėr kredinė e re.Neni 510 Pėrtėritja ėshtė e pavlefshme nė rast se detyrimi fillestar ėshtė i pavlefshėm. Kur detyrimi fillestar rrjedh nga njė titull i anullueshėm, pėrtėritja ėshtė e vlefshme nė rast se debitori ka marrė pėrsipėr detyrimin e ri, duke njohur vesin e titullit fillestar.Falja e detyrimit Neni 511 Deklarata me shkrim e kreditorit pėr faljen e detyrimit, e shuan atė kur i njoftohet debitorit, pėrveē kur ky i fundit deklaron brenda njė afati tė caktuar se nuk dėshiron tė pėrfitojė nga falja.Neni 512 Kur debitori ka nė dorė dokumentin privat qė provon detyrimin, prezumohet se ky ėshtė shuar me falje, pėrveē kur provohet se dokumenti nuk i ėshtė kthyer nga kreditori me dashje.Neni 513 Heqja e garancisė ndaj detyrimit, nuk prezumon faljen e tij.Kompensimi Neni 514 Kur dy persona i detyrohen njėri tjetrit nė para ose nė sende tė njė lloji e tė zėvendėsueshme dhe detyrimet e tyre janė tė kėrkueshme, tė sakta e tė caktuara nė shumė ose nė sasi, detyrimet e tė dy palėve shuhen, duke bėrė kompensimin ndėrmjet tyre. Detyrimet shuhen deri nė shumėn ose sasinė e detyrimit mė tė vogėl.Neni 515 Kompensimi shuan tė dy detyrimet nga data e bashkimit tė tyre. Kur pėr njėrėn nga kreditė ose mbi tė dyja janė paguar kamata, kompensimi bėhet deri nė afatin e fundit nė tė cilėn janė paguar kamatat. Parashkrimi nuk e ndalon kompensimin, nė rast se nuk ėshtė plotėsuar nė ditėn kur ėshtė bėrė bashkimi i tė dy detyrimeve.Neni 516 Kompensimi bėhet me anė tė njė deklarate qė njėra palė i dėrgon palės tjetėr. Deklarata nuk mund tė bėhet me afat ose me kusht. Kur kompensimi nuk mbulon gjithė kredinė ose kur kreditori ka nevojė tė mbajė titullin e kredisė pėr tė ushtruar tė drejtat e tjera tė tij, mund ta mbajė atė me kusht qė tė shėnojė nė titull pėrmbajtjen e deklaratės dhe t'i japė palės tjetėr njė kopje tė titullit tė kredisė.Neni 517 Kur deklarata pėr kompensimin e dhėnė nga njėra palė, nuk pranohet nga pala tjetėr, ajo detyrohet tė njoftojė menjėherė palėn qė ka dėrguar deklaratėn, duke parashtruar shkaqet e mospranimit.Neni 518 Nuk mund tė k ompensohen pa pėlqimin e kreditorit: a) kreditė qė rrjedhin nga shkaktimi i vdekjes ose i dėmtimit tė shėndetit; b) kreditė qė nuk mund tė sekuestrohen; c) kreditė qė rrjedhin nga tatimet dhe taksat.Neni 519 Kompensimi nuk kryhet kur ėshtė nė dėm tė personave tė tretė qė kanė fituar tė drejta uzufrukti ose pengu mbi kredinė.Neni 520 Dorėzėnėsi mund tė kundrejtojė kompensimin e detyrimit tė kreditorit ndaj debitorit kryesor. Debitori kryesor nuk mund tė kundrejtojė kompensimin e detyrimit tė kreditorit ndaj dorėzėnėsit.Neni 521 Kur dy detyrime nuk janė tė pagueshme nė njė vend, nuk mund tė bėhet kompensimi i tyre, veēse duke llogaritur shpenzimet e nevojshme pėr transferimin e tyre nė vendin e ekzekutimit.Neni 522 Kur kreditė dhe detyrimet monetare pėrfshihen nė njė llogari tė vetme, ato kompensohen menjėherė, sipas renditjes qė palėt kanė pranuar nė marrėveshje dhe nė mungesė tė saj sipas rregullave tė parashikuara nė nenet 469 dhe 470 tė kėtij Kodi. Pala qė administron llogarinė, pasi e mbyll atė me kompensimin e bėrė, i njofton palės tjetėr se cila ėshtė mbetja, datėn e saktė tė llogaritjes, si dhe zėrat qė pėrbėjnė llogarinė dhe qė nuk i janė komunikuar ende palės tjetėr. Nė qoftė se pala tjetėr nuk kundėrshton atė nė njė afat tė arsyeshėm, mbetja e njoftuar konsiderohet si e pranuar nga palėt.Neni 523 Kur nė njė deklaratė kompensimi nuk tregohen nė mėnyrė tė mjaftueshme detyrimet e pėrfshira nė kompensim, zbatohen rregullat e parashikuara nė nenin 470 tė kėtij Kodi. Secila palė mund tė kundėrshtojė menjėherė kompensimin e bėrė, nė rast se llogaritja e detyrimit, e shpenzimeve dhe e interesave nuk ėshtė kryer sipas rregullave tė sipėrpėrmendura. Bashkimi i cilėsive tė kreditorit dhe debitorit nė njė tė vetėmNeni 524 Detyrimi shuhet kur cilėsitė e kreditorit dhe tė debitorit bashkohen nė njė person tė vetėm. Kur ky bashkim merr fund, detyrimi lind pėrsėri.Neni 525 Bashkimi nuk kryhet kur ėshtė nė dėm tė personave tė tretė qė kanė fituar tė drejta uzufrukti ose pengu mbi kredinė.Shuarja pėr shkak pamundėsie ekzekutimi Neni 526 Detyrimi shuhet kur ekzekutimi i tij bėhet i pamundur pa fajin e debitorit dhe para se ky tė jetė vėnė nė vonesė. Detyrimi shuhet edhe kur debitori ndonėse ėshtė nė vonesė, provon se pamundėsia do tė ekzistonte edhe sikur tė ishte kreditori nė vendin e tij. Nė kėto raste, debitori duhet t'i kthejė kreditorit atė qė ka fituar pa shkak.Neni 527 Kur pamundėsia pėr ekzekutimin e detyrimit ėshtė e pėrkohshme, debitori nuk ėshtė pėrgjegjės pėr vonesėn e ekzekutimit pėr kohėn qė ajo zgjat. Por, detyrimi shuhet edhe kur pamundėsia zgjat pėr aq kohe sa sipas titullit tė detyrimit dhe natyrės sė tij, debitori nuk mund tė detyrohet mė ta kryejė atė ose kreditori nuk ka mė interes.Neni 528 Kur ekzekutimi i detyrimit bėhet i pamundur vetėm pjesėrisht, detyrimi ekzekutohet nė pjesėn qė mund tė ekzekutohet.Neni 529 Kur objekti i detyrimit ėshtė dorėzimi i njė sendi dhe ky dėmtohet tėrėsisht, ose humbet pa fajin e debitorit dhe para se ky tė vihet nė vonesė, kreditori hyn nė tė drejtat e debitorit lidhur me kėtė send, nė varėsi tė faktit qė ka shkaktuar pamundėsinė e ekzekutimit tė detyrimit. Kreditori ka tė drejtė tė kėrkojė nga debitori atė ē'ka ka marrė si rrjedhojė e shpėrblimit tė dėmeve.TITULLI III MJETET PER TE SIGURUAR EKZEKUTIMIN E DETYRIMEVE KREU I DISPOZITA TE PERGJITHSHME Neni 530 Kreditori mund tė shpėrblehet me tė gjithė pasurinė e tashme dhe tė ardhshme tė debitorit tė tij, pėrveē rasteve kur me ligj ėshtė parashikuar ndryshe. Njė pronė mund tė rėndohet nga pronari i saj, me qėllim qė tė sigurohet pagimi i njė detyrimi.Neni 531 Kreditorėt kanė tė drejta tė barabarta pėr t'u shpėrblyer me pasurinė e debitorit, pėrveē shkaqeve tė ligjshme tė preferimit. Janė shkaqe tė ligjshme tė preferimit privilegjet, pengu dhe hipoteka.Neni 532 Pengu dhe hipoteka mund tė vihen vetėm pėr njė detyrim efektiv. Pengu dhe hipoteka mund tė vihen si pėr njė detyrim tė pronarit tė sendit tė lėnė peng ose hipotekė, ashtu dhe pėr njė detyrim tė njė personi tjetėr.Neni 533 Pengu ose hipoteka mund tė garantojė njė kredi ekzistuese ose njė kredi tė ardhshme. Kredia pėr tė cilėn jepet garancia duhet tė jetė e pėrcaktua r qartė. Pengu ose hipoteka mund tė vihet edhe pėr njė detyrim me kusht.Neni 534 Pengu ose hipoteka shtrihen pėrkatėsisht mbi tė gjitha punimet qė pėrmirėsojnė vleftėn e pronės, kreditė dhe shpėrblimet qė u shtohen ose qė zėvendėsojnė pasurinė e rėnduar, duke pėrfshirė edhe atė qė kompensohet nga zhvleftėsimi.Neni 535 Nė qoftė se sendet e lėna peng ose hipotekė humbasin ose zhvleftėsohen, pagesa e shumave, pėr tė cilat detyrohen siguruesit ose tė tretėt qė pėrgjigjen pėr zhdėmtimin, nxirren nga pagesa e kredive qė lidhen me pengun ose hipotekėn, pėrveē rastit kur ato pėrdoren pėr tė ndrequr humbjen ose zhvleftėsimin e sendeve.Neni 536 Nė qoftė se sendi i dhėnė nė peng ose i lėshuar nė hipotekė humbet ose dėmtohet qoftė dhe pėr rast fator, nė mėnyrė qė tė mos dėmtohen tė drejtat e kreditorit, ky i fundit mund tė kėrkojė qė t'i jepet garanci e plotė mbi sende tė tjera dhe, nė mungesė tė saj, mund tė kėrkojė pagesėn e menjėhershme tė kredisė sė tij.
Jona Koleci Super Moderator
Numri i postimeve : 698Registration date : 24/05/2010Age : 38Location : Athens Titulli: Re: Kodi Civil pjesa II 09.09.10 8:43 Neni 537 Pengu dhe hipoteka janė tė papjesėtueshme edhe sikur detyrimi tė jetė i pjesėtueshėm.Neni 538 Kur pengu ose hipoteka janė vėnė pėr tė siguruar njė detyrimtė njė personi tjetėr, pronari i sendit tė lėnė peng ose hipotekė mund t'i kundrejtojė kreditorit tė gjitha prapsimet qė mund t'i kundrejtonte debitori dhe tė kėrkojė kompensimin e detyrimit me kreditė qė ka debitori ndaj kreditorit.Neni 539 Kur kreditori nuk paguhet tėrėsisht nga sendi i lėnė peng ose hipotekė, ka tė drejtė qė pjesėn e kredisė sė papaguar ta nxjerrė nga ēdo pasuri tjetėr e debitorit, por pa patur tė drejtėn e preferimit ndaj kreditorėve tė tjerė, siē e kishte pėr sendin e lėnė peng, ose hipotekė.Neni 540 Eshtė e pavlefshme marrėveshja sipas sė cilės pėrcaktohet se nė mungesė tė pagesės sė kredisė nė afatin e caktuar, pronėsia mbi sendin e hipotekuar ose tė dhėnė peng i kalon kreditorit.KREU II KUSHTI PENAL Neni 541 Pėr mosekzekutimin ose ekzekutimin jo nė mėnyrėn e duhur tė detyrimeve, palėt mund tė parashikojnė nė kontratė pagimin e njė shume tė hollash ose kryerjen e njė detyrimi tjetėr, pėr riparimin e dėmit ose pėr tė nxitur ekzekutimin e detyrimit.Neni 542 Kreditori nuk mund tė kėrkojė nė tė njėjtėn kohė pagimin e kushtit penal dhe ekzekutimin e detyrimit.Neni 543 Kur kushti penal ėshtė caktuar pėr rastin e mosekzekutimit tė detyrimit dhe debitori nuk ekzekuton detyrimin e tij, kreditori ka tė drejtė tė kėrkojė pagimin e kushtit penal, si dhe shpėrblimin e pjesės sė dėmit qė kalon kushtin penal. Kur kushti penal ėshtė caktuar pėr rastin e ekzekutimit tė detyrimit jo nė mėnyrėn e duhur, dhe debitori nuk e ka ekzekutuar detyrimin e tij nė mėnyrėn e duhur, kreditori ka tė drejtė tė kėrkojė ekzekutimin e detyrimit dhe pagimin e kushtit penal, si dhe shpėrblimin e pjesės sė dėmit qė kalon kushtin penal.Neni 544 Kur kushti penal ėshtė tepėr i madh nė krahasim me dėmin e pėsuar nga kreditori, gjykata me kėrkesėn e debitorit mund tė pakėsojė kushtin disiplinor deri nė nivelin e dėmit tė pėsuar.Neni 545 Marrėveshja pėr kushtin penal duhet tė bėhet me shkresė, pavarėsisht nga madhėsia e tij dhe nga forma qė kėrkohet pėr kontratėn kryesore.KREU III PENGU Pėrkufizimi Neni 546 Pengu vihet mbi njė pasuri tė luajtshme, mbi njė tė drejtė ndaj prurėsit, ose me urdhėr, ose mbi uzufruktin e kėsaj pasurie ose tė drejte. Pengu krijohet duke vendosur pasurinė ose titullin nė posedim tė kreditorit ose tė njė tė treti tė caktuar me marrėveshje midis palėve.Forma e kontratės Neni 547 Kontrata e pengut duhet tė bėhet me shkresė ose tek noteri, ndryshe ėshtė e pavlefshme. Ajo duhet tė pėrfshijė gjithashtu njė pėrshkrim tė pronės sė lėnė peng. Nė rastin e pengut tė pjesėve, pengu duhet tė regjistrohet nė librin e anėtarėve tė shoqėrisė. Nė rastin e pengut tė aksioneve, pengu duhet tė regjistrohet nė librin e aksionerėve, nė aksionet e lėna peng. Mund tė lihet peng e gjitha ose njė pjesė e pronave tė pėrdorura nė njė ndėrmarrje qė vepron si njė koncern veprues. Nė njė rast tė tillė pengu ėshtė efektiv kur pronat i besohen njė pale tė tretė ose njė kreditori, i cili nga ana e tij, do t'i menaxhojė ato si njė koncern veprues i pandashėm.Mbrojtja e kreditorit Neni 548 Kreditori qė ka humbur posedimin e sendit tė marrė peng, pėrveē padisė posedimore mund tė ushtrojė edhe padinė e rivendikimit, nė qoftė se kjo i takon pengdhėnėsit.Tė drejta e detyrime tė palėve Neni 549 Kreditori detyrohet ta ruajė sendin e marrė nė peng dhe pėrgjigjet, sipas rregullave tė pėrgjithshme, pėr humbjen dhe dėmtimin e tij. Personi qė ka dhėnė pengun detyrohet tė paguajė shpenzimet e kryera pėr ruajtjen dhe mirėmbajtjen e sendit.Neni 550 Nė qoftė se sendi i dhėnė peng sjell fryte ose tė ardhura, kreditori ka tė drejtė t'i bėjė ato tė vetat, duke i pėrdorur sė pari pėr shpenzimet dhe kamatat dhe pastaj pėr kredinė, pėrveē kur ėshtė parashikuar ndryshe nė kontratė.Neni 551 Kreditori nuk mund tė pėrdorė sendin e dhėnė peng pa patur pėlqimin e pengdhėnėsit, pėrveē kur pėrdorimi ėshtė i nevojshėm pėr ruajtjen dhe mirėmbajtjen e tij. Ai nuk mund ta japė sendin nė peng ose t'ua lėrė tė tjerėve nė pėrdorim.Neni 552 Nė qoftė se kreditori shpėrdoron sendin e dhėnė nė peng, pengdhėnėsi mund tė kėrkojė vėnien e sendit nė sekuestro.Neni 553 Personi qė ka dhėnė pengun nuk mund tė kėrkojė kthimin esendit, nė qoftė se nuk janė paguar tėrėsisht kredia, kamatat, si dhe shpenzimet qė kanė lidhje me detyrimin dhe me pengun. Nė qoftė se pengu ėshtė dhėnė nga njė debitor, i cili ka ndaj tė njėjtit kreditor njė detyrim tjetėr tė lindur pas vėnies sė pengut dhe qė ėshtė bėrė i kėrkueshėm pėrpara detyrimit tė mėparshėm, kreditori ka vetėm tė drejtėn tė mbajė sendin deri sa tė paguhen plotėsisht tė dy kreditė.Neni 554 Nė rast se sendi i dhėnė nė peng cėnohet ose i pakėsohet vlefta nė mėnyrė tė tillė qė dyshohet nė se do tė jetė i mjaftueshėm pėr sigurimin e kreditorit, ky i fundit, pasi tė njoftojė pengdhėnėsin, mund tė kėrkojė prej gjykatės autorizimin pėr tė shitur sendin. Gjykata kur jep autorizim pėr shitje vendos edhe pėr depozitimin e ēmimit tė blerjes pėr tė garantuar kredinė. Pengdhėnėsi mund tė shmangė shitjen dhe tė kėrkojė prej gjykatės kthimin e pengut, duke ofruar njė garanci tjetėr reale, tė cilėn gjykata e ēmon tė mjaftueshme. Nė rast cėnimi ose pakėsimi tė vleftės sė sendit tė dhėnė peng, pengdhėnėsi mund tė kėrkojė prej gjykatės autorizim pėr tė shitur sendin, nė qoftė se atij i paraqitet njė rast i favorshėm. Gjykata, kur jep autorizimin pėr shitje, vendos edhe pėr kushtet e shitjes dhe tė depozitimit tė ēmimit tė blerjes.Neni 555 Kur sendet e lėna peng prishen, dėmtohen ose shpronėsohen pėr interesa publike, kreditorėt qė janė tė siguruar me peng, kanė tė drejtė tė paguhen me preferim, sipas rradhės sė preferimit qė kanė patur kreditė e tyre, nga shuma e shpėrblimit tė sendit ose ngaēmimi i shpronėsimit tė tij.Procedura e shitjes Neni 556 Pėrpara se tė proēedohet pėr shitjen kreditori, me anė tė gjykatės, i paraqet debitorit kėrkesėn pėr tė paguar detyrimin dhe aksesorėt e tij duke e paralajmėruar atė se nė rast tė kundėrt do tė kryhet shitja. Ky njoftim i duhet bėrė edhe palės sė tretė qė ka dhėnė pengun, nė rastet kur kjo palė ekziston. Nė qoftė se kėrkesa nuk kundėrshtohet brenda pesė ditėsh, kreditori mund ta shesė sendin nė ankand ose, po qe se sendi ka njė ēmim tregu, mund ta shesė atė edhe me kėtė ēmim, me anė tė njė personi tė autorizuar pėr shitje tė tilla. Kur pengu pėrfshin shumė sende, gjykata, e mbėshtetur nė kundėrshtimin e pengdhėnėsit, kufizon shitjen vetėm pėr sendin, vlefta e tė cilit nė lidhje me sendet e tjera, mjafton pėr tė paguar debinė. Pėr shitjen e sendit tė dhėnė peng palėt mund tė merren vesh pėr tė pėrdorur edhe forma tė tjera.Neni 557 Kreditori pengmarrės, nė mbarim tė afatit detyrohet tė vjelė tė drejtat qė rrjedhin nga kredia e marrė peng dhe kur kjo ka pėr objekt para ose sende tė tjera tė barazvlershme, vetė ose me kėrkesėn e debitorit duhet t'i depozitojė ato nė vendin e caktuar nė marrėveshje dhe, nė mungesė tė saj, nė vendin e caktuar nga gjykata. Kur afati i kredisė i garantuar me pengun ka mbaruar, kreditori mban nga shuma e marrė aq sa nevojiten pėr pėrmbushjen e tė drejtave tė tij dhe mbetjen ia kthen pengdhėnėsit.Neni 558 Kreditori mund tė kėrkojė nga gjykata qė sendi t'i lihet atij me pagesė deri nė shlyerjen e detyrimit, sipas vlerėsimit tė bėrė nga ekspertė ose sipas ēmimit tė tregut, nė qoftė se sendi ka njė ēmim tregu.Neni 559 Nė qoftė se kredia e dhėnė nė peng rezulton nga njė dokument, pengdhėnėsi detyrohet t'ia japė kėtė dokument kreditorit.KREU IV HIPOTEKA Pėrkufizimi i hipotekės Neni 560 Hipoteka ėshtė njė e drejtė reale qė vihet mbi pasurinė e debitorit ose tė njė tė treti, nė dobi tė kreditorit, pėr tė siguruar pėrmbushjen e njė detyrimi.Sendet e hipotekueshme Neni 561 Janė tė hipotekueshme: 1. Sendet e paluajtshme. 2. Uzufruktet e kėtyre sendeve pėrveē uzufruktit ligjor tėprindėrve, si dhe tė drejtat enfiteotike mbi kėto sende.Llojet e hipotekave Neni 562 Hipoteka vihet nė bazė tė kontratės ose tė ligjit dhe me regjistrimin e saj. Kontrata duhet tė bėhet me akt noterial.Hipoteka ligjore Neni 563 Kanė hipotekė nė bazė tė ligjit: a) shitėsi e ēdo tjetėrsues tjetėr mbi sendet e paluajtshme tė tjetėrsuara pėr pėmbushjen e detyrimeve qė rrjedhin nga tjetėrsimi; b) bashkėtrashėgimtarėt, anėtarėt e shoqėrive me aktivitet ekonomik e bashkėpjesėtarėt e tjerė mbi sendet e paluajtshme tė pėrbashkėta, nė pjesėt qė u kanė takuar atyre pėr pagimin e shumave tė caktuara pėr barazimin dhe plotėsimin e pjesėve.Neni 564 Servitutet qė janė regjistruar pas regjistrimit tė njė hipoteke, nuk mund t'i kundrejtohen kreditorit hipotekar. Paragrafi i mėsipėrm zbatohet edhe pėr tė drejtėn e uzufruktit, tė pėrdorimit dhe tė banimit.Hipoteka gjyqėsore Neni 565 Vendimi i gjykatės pėr pagimin e njė shume parash, pėr pėrmbushjen e detyrimeve tė vlerėsuara apo pėr shpėrblimin e dėmeve qė do tė rrjedhin mė pas, pėrbėn titull pėr vėnien e hipotekės tek pasuria e debitorit. Hipotekė mund tė vihet edhe nė bazė tė njė vendimi arbitrazhi qė pėrbėn titull ekzekutiv.Neni 566 Kur hipoteka jepet nga njė person qė nuk ėshtė pronar i sendit, regjistrimi i saj quhet i vlefshėm vetėm kur sendi fitohet prej tij.Hipoteka mbi sendet e ardhshme Neni 567 Hipoteka mbi njė send tė ardhshėm, mund tė regjistrohet vetėm kur tė ekzistojė sendi.Shtrirja e hipotekės Neni 568 Hipoteka siguron kredinė pėr aq sa kjo do tė jetė nė kohėn e shlyerjes sė saj, duke pėrfshirė edhe kamatat, shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga vonesa e ekzekutimit, si dhe shpenzimet e bėra pėr nxjerrjen e kredisė.Neni 569 Hipoteka e vėnė mbi pjesėn e vet nga njėri prej pjesėtarėve nė bashkėpronėsi sjell efekt nė lidhje me atė send ose me atė pjesė tė sendit qė do t'i jepet atij pas ndarjes. Nė qoftė se gjatė ndarjes njėrit pjesėtar i jepet njė send tjetėr dhe i pahipotekuar prej tij, hipoteka kalon mbi kėtė send me tė njėjtėn shkallė regjistrimi sikurse origjinali dhe brenda kufijve tė vleftės sė sendit tė hipotekuar mė pėrpara, me kusht qė hipoteka tė regjistrohet pėrsėri brenda 90 ditėve nga regjistrimi i sė njėjtės ndarje.Vendi i regjistrimit Neni 570 Hipoteka regjistrohet nė zyrėn e regjistrimit tė pasurisė tė paluajtshme tė vendit ku ndodhet kjo pasuri.Neni 571 Detyrimet qė rrjedhin nga titujt me urdhėr ose tek prurėsi mund tė garantohen me hipotekė.Efektet e pasaktėsive tė aktit Neni 572 Hipoteka ėshtė e pavlefshme, kur nė kontratėn e hipotekės, ose nė aktin bazė pėr vėnien e hipotekės, apo nė kėrkesėn pėr vėnien e saj, nė bazė tė ligjit, ka pasaktėsi pėr personin e kreditorit, tė debitorit, tė pronarit tė sendit tė lėnė nė hipotekė, pėr vetė sendin ose pėr shumėn e kredisė tė siguruar me hipotekė.Shpenzimet e regjistrimit Neni 573 Shpenzimet e regjistrimit tė hipotekės janė nė ngarkim tė debitorit, pėrveē kur ėshtė parashikuar ndryshe, por ato duhet tė parapaguhen nga kėrkuesi.Radha e hipotekave Neni 574 Hipoteka sjell efekt dhe zė radhė nga data e regjistrimit tė saj edhe kur titulli ėshtė pėr njė kredi tė ardhshme ose tė kushtėzuar.Neni 575 Numri rendor i regjistrimeve pėrcakton rradhėn e tyre. Kur nė tė njėjtėn kohė shumė persona paraqitin kėrkesė pėr tė regjistruar nė hipotekė ndaj tė njėjtit person dhe po mbi ato prona, regjistrimi bėhet me tė njėjtin numur dhe ky fakt shėnohet nė dėftesėn qė regjistruesi i jep secilit prej kėrkuesve.Neni 576 Hipotekat e regjistruara me tė njėjtin numėr dhe po mbi ato prona, konkurojnė me njėra tjetrėn, nė pėrpjesėtim me vleftėn e t yre pėrkatėse.Neni 577 Regjistrimi i njė kredie shėrben pėr tė vėnė nė po atė radhė shpenzimet e aktit, tė regjistrimit e tė pėrtėritjes, si dhe shpenzimete tjera qė nevojiten pėr procedurat ekzekutive. Regjistrimi i njė kredie nė para qė sjell kamatė, bėn qė kamata tė qėndrojė nė tė njėjtėn radhė pėrparėsie me atė, me kusht qė kamata tė jetė pėrcaktuar nė regjistrim. Kamata nė kėtė rast kufizohet nė dy vitet parardhėse, si dhe nė vitin nė vazhdim nė ditėn qė ėshtė vėnė dorė e deri nė ditėn e mbylljes sė procedimit tė zbatimit forcėrisht.Efektet e hipotekės Neni 578 Regjistrimi i hipotekės ka efekt pėr njė periudhė prej 20 vjetėsh nga data e kryerjes sė tij. Efekti pushon nė qoftė se nuk pėrtėrihet pėrpara mbarimit tė kėtij afati. Pas mbarimit tė afatit tė treguar mė sipėr, kreditori mund tė kryejė njė regjistrim tė ri, por nė kėtė rast hipoteka zė radhė dhe ka efekt kundrejt palėve tė treta sipas datės sė regjistrimit tė ri.Neni 579 Kalimi i kredisė sė siguruar me hipotekė njė personi tjetėr dhe vėnia e sekuestros mbi kėtė kredi ka efekt pasi tė jetė bėrė shėnimi pėrkatės nė regjistrimin e hipotekės.Neni 580 Nė qoftė se kreditori qė ka hipotekė mbi njė ose mė shumė prona del i dėmtuar pėr shkak se me ēmimin e tyre ėshtė paguar tėrėsisht ose pjesėrisht njė kreditor i mėparshėm, hipoteka e tė cilit shtrihej mbi prona tė tjera tė tė njėjtit debitor, mund tė nėnvendėsohet nė hipotekėn e regjistruar nė favor tė kreditorit tėpaguar, me qėllim qė tė ushtrojė padinė hipotekore mbi ato prona, duke u parapėlqyer ndaj kreditorėve tė tjerė qė vijnė pas tij nė regjistrim. Po kėtė tė drejtė kanė edhe kreditorėt qė dėmtohen pėr shkak tė nėnvendėsimit tė sipėrpėrmendur.Zbritja e hipotekės Neni 581 Zbritja e hipotekave bėhet duke e kufizuar vetėm nė njė pjesė tė pasurisė sė treguar nė regjistrim ose duke pakėsuar shumėn pėr tė cilėn ėshtė vėnė regjistrimi.Neni 582 Kėrkesa pėr zbritjen e hipotekave sipas nenit tė mėsipėrm nuk pranohet, nė qoftė se sasia e pasurisė apo shuma ka qenė caktuar me marrėveshje ose me vendim gjykate. Megjithatė, kur janė bėrė pagesa tė pjesshme, qė shuajnė tė paktėn njė tė pestėn e detyrimit fillestar, mund tė kėrkohet njė pakėsim pėrpjesėtimor i shumės. Kur ėshtė vėnė hipotekė mbi njė ndėrtesė, hipotekuesi qė pas regjistrimit ka bėrė mbindėrtime, mund tė kėrkojė qė hipoteka tė pakėsohet, nė mėnyrė qė mbindėrtimet tė pėrjashtohen.Shuarja e hipotekės Neni 583 Hipoteka shuhet: a) me shuarjen e detyrimit; b) me humbjen e sendit tė lėnė nė hipotekė, duke respektuar tė drejtat e parashikuara prej nenit 536 tė kėtij Kodi; c) me heqjen dorė tė kreditorit; ē) me pagimin e ēmimit tė shitjes me anė tė ekzekutimit tė detyrueshėm, kreditorėve tė siguruar me hipotekė, sipas radhės sė regjistrimit tė tyre; d) me kalimin e afatit pėr tė cilin ishte kufizuar hipoteka.Fshirja e regjistrimit tė hipotekės Neni 584 Regjistrimi i hipotekės fshihet: a) me pėlqimin e kreditorit tė dhėnė me akt-noterial; b) me vendim tė formės sė prerė tė gjykatės qė urdhėron fshirjen. Fshirja e regjistrimit shuan hipotekėn. Kur shkaku i shuarjes sė detyrimit deklarohet i pavlefshėm, hipoteka lind dhe regjistrohet pėrsėri, por regjistrimi merr numėr rendor tė ri.KREU V DOREZANIA Pėrmbajtja Neni 585 Dorėzania ėshtė njė veprim juridik me tė cilėn njė person (dorėzėnėsi), detyrohet t'i sigurojė kreditorit ekzekutimin e detyrimit tė njė personi tė tretė (debitori kryesor). Dorėzania ėshtė e vlefshme edhe kur debitori nuk ka dijeni pėr atė.Neni 586 Dorėzania qėndron vetėm pėr njė detyrim efektiv. Dorėzania mund tė jepet si pėr njė detyrim tė ardhshėm, ashtu dhe pėr njė detyrim me kusht.Forma dhe vlefshmėria Neni 587 Dorėzania duhet tė bėhet me shkresė.Neni 588 Dorėzania nuk ėshtė e vlefshme nė qoftė se nuk ėshtė i vlefshėm detyrimi kryesor. Ajo mund tė jepet si pėr debitorin kryesor, ashtu dhe pėr dorėzanėsin e tij.Efektet e dorėzanisė dhe detyrimet e palėve Neni 589 Dorėzanėsi pėrgjigjet pėr aq sa detyrohet debitori kryesor, duke pėrfshirė edhe pagimin e kamatės, shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga vonesa e ekzekutimit dhe tė shpenzimeve tė tjera qė ka bėrė kontraktori pėr tė nxjerrė kredinė e ti j, pėrveē kur nė marrėveshje pranohet qė dorėzania tė jepet edhe pėr njė pjesė tė detyrimit, ose me kushte mė tė lehta ose mė tė pakta se detyrimi kryesor. Dorėzania qė kalon detyrimin ose qė jepet nė kushte mė tė rėnda se detyrimi kryesor, ėshtė e vlefshme vetėm deri nė kufijtė e kėtij tė fundit.Neni 590 Dorėzanėsi ėshtė i detyruar solidarisht mbi debitorin kryesor pėr ekzekutimin e detyrimit, pėrveē kur ėshtė parashikuar ndryshe me marrėveshje. Palėt mund tė merren vesh qė dorėzanėsi tė mos jetė i detyruar tė paguajė para kryerjes sė tė gjitha veprimeve tė nevojshme,qė detyrojnė debitorin tė paguajė detyrimin. Nė rast se dorėzanėsi paditet dhe kėrkon tė pėrdorė njė tė drejtė tė tillė, ai duhet tė tregojė pasurinė e debitorit kryesor qė do t'i nėnshtrohet ekzekutimit. Dorėzanėsi ėshtė i detyruar tė parapaguajė shpenzimet e nevojshme, nė qoftė se palėt nuk janė marrė vesh ndryshe.Neni 591 Kur disa persona janė bėrė dorėzanės pėr tė njėjtin debitor, pėr tė siguruar tė njėjtin detyrim, secili prej tyre pėrgjigjet pėr tė gjithė detyrimin, pėrveē kur ka marrėveshje pėr ndarjen e tij.Neni 592 Dorėzanėsi ka tė drejtė t'i kundrejtojė kreditorit tė gjitha prapėsimet qė mund t'i kundrejtonte kėtij debitori dhe tė kėrkojė kompensimin e asaj qė kreditori i detyrohet debitorit edhe sikur ky tė ketė hequr dorė nga kėto tė drejta ose tė ketė pranuar detyrimin.Neni 593 Dorėzanėsi qė ka ekzekutuar detyrimin nė vend tė debitorit, zė vendin e kreditorit nė tė gjitha tė drejtat e tij ndaj debitorit.Neni 594 Kur janė shumė debitorė kryesorė tė detyruar solidarisht pėr tė njėjtin detyrim, dorėzanėsi qė ka dhėnė garanci pėr tė gjithė ata, ka tė drejtėn e padisė sė kthimit nga secili prej tyre pėr tė marrė shumėn qė ka paguar.Neni 595 Kur dorėzanėsi ka ekzekutuar detyrimin e debitorit pa u paditur nė gjyq dhe pa lajmėruar debitorin kryesor, ky mund t'i kundrejtojė dorėzanėsit tė gjitha prapsimet qė do tė mund t'i kundrejtonte kreditorit nė kohėn e ekzekutimit tė detyrimit. Dorėzanėsi qė ka ekzekutuar detyrimin e debitorit nuk ka tė drejtė tė kėrkojė me padi nga debitori atė qė ka ekzekutuar pėr tė, nė rast se edhe debitori ka ekzekutuar detyrimin e tij pėr shkak se dorėzanėsi nuk e ka lajmėruar pėr ekzekutimin e detyrimit qė ka bėrė ai vetė. Nė tė dy rastet, dorėzanėsi ka tė drejtė tė ngrejė padi kundėr kreditorit dhe tė kėrkojė atė qė ka ekzekutuar pėr debitorin kryesor.Neni 596 Debitori qė ka ekzekutuar detyrimin duhet tė lajmėrojė menjėherė dorėzanėsin. Nė rast tė kundėrt, dorėzanėsi, qė ka ekzekutuar detyrimin e debitorit, nuk e humbet tė drejtėn qė tė kėrkojė nga debitori atė qė ka ekzekutuar pėr tė. Debitori, nė kėtė rast, ėshtė i detyruar tė ekzekutojė pėr tė dytėn herė detyrimin, por ka tė drejtė qė tė ngrejė padi kundėr kreditorit pėr atė qė ky ka fituar pa shkak.Shuarja e dorėzanisė Neni 597 Dorėzania shuhet me shuarjen e detyrimit kryesor.Neni 598 Dorėzanėsi shkarkohet nga detyrimi i tij nė rast se kreditori ka hequr dorė nga privilegjet, pengu dhe hipoteka qė i siguronin kredinė dhe pėr kėtė shkak dorėzanėsi nuk mund tė zerė vendin e tij nė kėto tė drejta.Neni 599 Kur kreditori pranon vullnetarisht njė pasuri, ose ēdo gjė tjetėr pėr pagimin e detyrimit kryesor, dorėzanėsi lirohet nga detyrimi i tij edhe sikur kreditorit t'i rezultojė mė pas njė shkak evinksioni.Neni 600 Dorėzania shuhet nė qoftė se kreditori nuk ka ngritur padi kundėr dorėzanėsit brenda gjashtė muajve nga dita e mbarimit tė afatit tė ekzekutimit tė detyrimit. Kur afati i ekzekutimit tė detyrimit nuk ėshtė caktuar as nė kontratėn e dorėzanisė, as nė njė marrėveshje tjetėr, dorėzania shuhet me kalimin e njė viti nga dita e lidhjes sė kontratės sė dorėzanisė.KREU VI KAPARI DHE PRIVILEGJET A. Kapari Pėrmbajtja Neni 601 Kapar quhet shuma nė tė holla qė njėra nga palėt i jep tjetrės pėr llogari tė shumės qė do t'i paguhet nė bazė tė kontratės, me qėllim qė tė vėrtetojė lidhjen e kontratės dhe tė sigurojė ekzekutimin e saj.Efektet juridike Neni 602 Kur kontrata nuk ekzekutohet nga faji i palės qė ka dhėnė kapar, kjo palė e humbet kaparin; kur kontrata nuk ekzekutohet nga faji i palės qė ka marrė kaparin, kjo palė ėshtė e detyruar tė kthejė dyfishin e kaparit. Pala qė ka faj pėr mosekzekutimin e kontratės ėshtė e detyruar t'i shpėrblejė palės tjetėr edhe dėmin, duke llogaritur nė shpėrblimin e kėtij dėmi dhe shumėn e kaparit, pėrveē kur nė kontratė ėshtė parashikuar ndryshe. B. Preferimet (privilegjet)Neni 603 Preferimi ėshtė njė e drejtė, tė cilėn ligji e jep duke patur parasysh shkakun e kredisė. Kreditė qė caktohen si tė preferuara, kanė pėrparėsi nga gjithė kreditė e tjera. Midis shumė kredive tėpreferuara, pėrparėsia nė ekzekutim pėrcaktohet nga ligji, sipas llojit tė preferimit.Neni 604 Kreditė qė janė njė lloj tė preferuara, konkurojnė ndėrmjet tyre nė proporcion me shumėn e secilės kredi.Radha e preferimit Neni 605 Paguhen me preferim sipas radhitjes sė tyre kreditė e mėposhtme: a) kreditė e punėtorėve dhe nėpunėsve qė rrjedhin nga marrėdhėniet e punės; b) kreditė e sigurimeve shoqėrore pėr kontributet e papaguara sė bashku me kamatat, si dhe kreditė e punonjėsve pėr dėmet e pėsuara nga mospagimi prej punėdhėnėsit tė kontributeve tė mėsipėrme; c) kreditė qė rrjedhin nga shpėrblime pėr shkak vdekjeje e dėmtimi tė shėndetit; ē) kreditė e autorėve dhe trashėgimtarėve tė tyre pėr shpėrblimet qė rrjedhin nga tjetėrsimi i plotė ose i pjesshėm i tė drejtave tė tyre nė fushėn intelektuale, pėr detyrimet e lindura gjatė dy vjetėve tė fundit; d) kreditė e shtetit qė rrjedhin nga detyrimet ndaj buxhetit dhe kreditė e institutit tė sigurimeve shtetėrore pėr sigurimet e detyrueshme tė pėrcaktuara me ligj; e) shpėrblimi i ndėrmjetėsimit, qė rrjedh nga kontrata e agjencisė, kur ai rrjedh gjatė vitit tė fundit tė shėrbimit; ė) kreditė e siguruara me peng ose me hipotekė, nga vlefta esendeve tė lėna peng ose hipotekė; f) kreditė qė rrjedhin nga shpenzimet e gjyqit pėr ruajtjen e sendit dhe ato pėr veprime ekzekutive, tė bėra nė interesin e pėrbashkėt tė kreditorėve, nga vlefta e shitjes sė sendeve; dh) kreditė e dhėna nga bankat dhe kreditė qė rrjedhin nga sigurimet vullnetare; g) kreditė pėr furnizimin me farėra, plehėra kimike, insekticide, ujė pėr ujitje dhe pėr punimet e kultivimit e tė mbledhjes sė prodhimeve bujqėsore, mbi prodhimin (frytet) bujqėsore tė vitit, pėr tė cilin janė pėrdorur kreditė. Kreditė qė pėrmenden nė shkronjat "a", "b", "c" dhe "dh" paguhen me preferim nga e gjithė pasuria e debitorit.Neni 606 Kreditori mund ta mbajė sendin qė i nėnshtrohet privilegjit derisa tė shpėrblehet pėr kredinė e tij dhe mund ta shesė atė sipas rregullave tė caktuara pėr shitjen e pengut.Kundėrshtimi i veprimeve juridike tė debitorit Neni 607 Kreditori ka tė drejtė tė kėrkojė qė tė deklarohen tė pavlefshme veprimet juridike tė kryera nga debitori me qėllim qė tė pakėsojė sasinė ose vleftėn e pasurisė sė tij nė dėm tė kreditorit, me kusht qė kredia tė ketė lindur mė parė se tė jetė kryer veprimi juridik. Kur veprimi juridik ėshtė bėrė me kundėrshpėrblim, duhet qė edhe personi, me tė cilin debitori ka kryer kėtė veprim, tė ketė patur dijeni pėr qėllimin e dėmtimit tė debitorit. Por kur ky person ėshtė bashkėshort, prind, gjysh, fėmijė ose fėmijė e fėmijės, vėlla osemotėr e debitorit, dijenia e qėllimit tė dėmtimit prezumohet, gjersa tė provohet e kundėrta. Me deklarimin e veprimit juridik si tė pavlefshėm, nuk cėnohen tė drejtat qė kanė fituar me kundėrshpėrblim personat e tretė me mirėbesim para ngritjes sė padisė pėr deklarimin e pavlefshmėrisė sė veprimit juridik.TITULLI IV DETYRIMET QE RRJEDHIN NGA SHKAKTIMI I DEMIT KREU I DISPOZITA TE PERGJITHSHME Pėrgjegjėsia pėr shkaktimin e dėmit Neni 608 Personi qė, nė mėnyrė tė paligjshme dhe me faj, i shkakton tjetrit njė dėm nė personin ose nė pasurinė e tij, detyrohet tė shpėrblejė dėmin e shkaktuar. Personi qė ka shkaktuar dėmin nuk pėrgjigjet kur provon se nuk ka faj. Dėmi quhet i paligjshėm kur ėshtė rrjedhim i shkeljes ose i cėnimit tė interesave dhe i tė drejtave tė tjetrit, qė mbrohen nga rendi juridik ose nga zakonet e mira.Neni 609 Dėmi duhet tė jetė rrjedhim i drejtpėrdrejtė dhe i menjėhershėm i veprimit ose mosveprimit tė personit. Mospengimi i njė ngjarjeje nga personi qė ka detyrimin ligjor pėr ta mėnjanuar, e ngarkon atė me pėrgjegjėsi pėr dėmin e shkaktuar.Neni 610 Eshtė e pavlefshme marrėveshja qė paraprakisht pėrjashton ose kufizon pėrgjegjėsinė e personit qė ka kryer dėm me faj.Neni 611 Nuk ėshtė pėrgjegjės ai qė i shkakton dėm tjetrit pėr mbrojtjen e nevojshme tė tij ose tė njė tė treti.Neni 612 Personi qė ka shkaktuar dėmin duke qėnė i shtrėnguar nga nevoja pėr tė shpetuar veten ose tė tjerėt nga rreziku i atėēastėm i njė dėmi tė rėndė, rrezik i cili nuk ka qėnė shkaktuar dhe as nuk mund tė mėnjanohej prej tij, detyrohet tė shpėrblejė dėmin. Gjykata, duke marrė parasysh rrethanat e posaēme tė ēėshtjes, mund ta shkarkojė plotėsisht ose pjesėrisht kėtė person nga detyrimi i shpėrblimit tė dėmit.Dėmi nga tė miturit dhe personat e pazotė pėr tė vepruar Neni 613 I mituri qė nuk ka mbushur moshėn katėrmbėdhjetė vjeē dhe personat qė janė krejt tė pazotė pėr tė vepruar nuk pėrgjigjen pėr dėmin e shkaktuar. Prindėrit, kujdestari ose ata tė cilėve u janė besuar ose kanė nė mbikqyrje persona tė pazotė pėr tė vepruar, janė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar nga veprimet e paligjshme tė fėmijve nėn moshėn katėrmbėdhjetė vjeē, tė personave nėn kujdestarinė e tyre dhe tė atyre qė i kanė nėn mbikqyrje e me tė cilėt banojnė, por qė nukkanė zotėsi pėr tė vepruar, pėrveē kur provojnė se nuk kanė mundur tė ndalonin shkaktimin e dėmit.Neni 614 I mituri qė ka mbushur moshėn katėrmbėdhjetė vjeē, pėrgjigjet pėr dėmin e paligjshėm tė shkaktuar prej tij. Prindėrit ose kujdestari pėrgjigjen pėr dėmin e mėsipėrm kur i mituri nuk nxjerr tė ardhura nga puna ose nuk ka vetė pasuri, pėrveē kur provojnė se nuk kanė mundur tė ndalonin shkaktimin e dėmit.
Jona Koleci Super Moderator
Numri i postimeve : 698Registration date : 24/05/2010Age : 38Location : Athens Titulli: Re: Kodi Civil pjesa II 09.09.10 8:43 Dėmi nga personat nėn mbikqyrje Neni 615 Mėsuesit dhe personat e tjerė qė kanė nėn mbikqyrje tė mitur ose personat qė u mėsojnė tė tjerėve njė mjeshtėri ose profesion, janė pėrgjegjės pėr dėmin e paligjshėm tė shkaktuar tė tjerėve nga nxėnėsit ose personat qė kanė nėn mbikqyrje, ose personat qė mėsojnė mjeshtėri apo profesion pranė tyre, tė shkaktuar gjatė kohės qė kanė qėnė nėn mbikqyrje tė tyre tė drejtpėrdrejtė, pėrveē kur provojnė se nuk kanė mundur tė ndalonin shkaktimin e dėmit.Neni 616 Pėr dėmin pėrgjjigjet edhe personi qė nė momentin qė e ka shkaktuar atė, nuk ka patur ndėrgjegjen e veprimeve tė tij. Gjykata, mund tė ulė masėn e dėmshpėrblimit, duke marrė parasysh moshėn, shkallėn e ndėrgjegjes pėr veprimet e kryera, si dhe kushtet ekonomike tė palėve, pėrveē kur pėr fajin e tij ka sjellė veten nė kėtė gjendje.Publikimet mashtruese ose tė pasakta Neni 617 Kur vėrtetohet se njė person ka pėrgjegjėsi ndaj njė personi tjetėr, pėr shkak se ka publikuar tė dhėna tė pasakta, jo tė plota ose mashtruese, gjykata me kėrkesėn e personit tė dėmtuar, detyron personin tjetėr qė tė publikojė njė pėrgėnjeshtrim, nė mėnyrėn qė ajo do ta quante tė pėrshtatshme. Gjykata mund tė urdhėrojė publikimin e pėrgėnjeshtrimit edhe kur vėrtetohet se publikimi i tė dhėnave nuk ėshtė i paligjshėm dhe i kryer me faj, se autori i tyre nuk kishte dijeni pėr karakterin e pasaktė ose tė paplotė tė kėtyre tė dhėnave.Pėrgjegjėsia e punėdhėnėsit Neni 618 Punėdhėnėsi ėshtė pėrgjegjės pėr dėmet e shkaktuara tė tretėve pėr fajin e punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar prej tij. Personi juridik ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar nga organet e tij nė kryerjen e detyrave tė tyre.Neni 619 Nė qoftė se njė person qė ushtron veprimtari nė kuadrin e detyrės tė njė tjetri dhe sipas udhėzimeve tė tij, pa qenė punonjės i tij, ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar gjatė kėsaj veprimtaria ndaj tė tretit. Personi tjetėr ėshtė gjithashtu pėrgjegjės ndaj tė tretit.Pėrgjegjėsia e pėrfaqėsuesit Neni 620 Nė qoftė se veprimtaria e pėrfaqėsuesit nė ushtrimin e pushteteve qė i janė caktuar, sjell njė pėrgjegjėsi me faj ndaj njė tė treti, i pėrfaqėsuari ėshtė gjithashtu pėrgjegjės ndaj kėtij personi.Pėrgjegjėsia nga pėrdorimi i kafshėve Neni 621 Pronari i njė kafshe ose ai qė e pėrdor atė ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar prej saj, pėrveē kur provon se ka patur kontrollin e sjelljes sė kafshės nga e cila ėshtė shkaktuar dėmi dhe nuk ka mundur ta mėnjanonte atė.Pėrgjegjėsia nga ushtrimi i njė veprimtarie tė rrezikshme Neni 622 Personi qė kryen njė veprimtari tė rrezikshme nga natyra e saj ose nga natyra e sendeve tė pėrdorura dhe u shkakton dėm personave tė tjerė, detyrohet tė shpėrblejė dėmin, pėrveē kur provon se ka pėrdorur tė gjitha masat e pėrshtatshme e tė nevojshme pėr mėnjanimin e dėmit.Neni 623 Pronari i njė ndėrtese ose i njė ndėrtimi ėshtė pėrgjegjės pėr dėmet e shkaktuara nga tė metat e ēdo ves tjetėr qė ka lidhje me ndėrtimin ose me mirėmbajtjen e tyre. Por pronari i ndėrtesės ose i ndėrtimit ka tė drejtė t'u kėrkojė persona ve pėrgjegjės ndaj tij, tė shpėrblejnė dėmet qė ka pėsuar.Pėrgjegjėsia pėr mjedisin Neni 624 Personi qė me faj ka cėnuar mjedisin, duke e keqėsuar, ndryshuar ose dėmtuar atė, tėrėsisht ose pjesėrisht, detyrohet tė shpėrblejė dėmin e shkaktuar.Pėrgjegjėsia pėr dėmin jopasuror Neni 625 Personi qė pėson njė dėm, tė ndryshėm nga ai pasuror, ka tė drejtė tė kėrkojė tė shpėrblehet kur: a) ka pėsuar njė dėmtim tė shėndetit ose ėshtė cėnuar nė nderin e personalitetit tė tij; b) ėshtė fyer kujtimi i njė tė vdekuri dhe kėrkohet nga bashkėshorti me tė cilin ka bashkėjetuar deri nė ditėn e vdekjes ose nga tė afėrmit e tij deri nė shkallėn e dytė, pėrveē kur fyerja ėshtė kryer kur i vdekuri ka qenė gjallė dhe i ėshtė njohur e drejta e shpėrblimit tė dėmit pėr fyerjen e bėrė. E drejta e parashikuar nė paragrafin e mėsipėrm ėshtė e patrashėgueshme.Pėrgjegjėsia solidare Neni 626 Kur dėmi ėshtė shkaktuar nga shumė persona sė bashku, kėta pėrgjigjen ndaj tė dėmtuarit solidarisht.Padia e kthimit Neni 627 Personi qė ka shpėrblyer dėmin ka tė drejtė tė kėrkoje nga secili shkaktar i dėmit pjesėn e tij nė pėrpjesėtim me shkallėn e fajėsisė tė secilit dhe tė tėrėsisė sė pasojave tė rrjedhura. Kur kjo nuk mund tė pėrcaktohet, prezumohet se shkalla e fajėsisė ėshtė e barabartė. Prindėrit ose kujdestarėt qė kanė paguar shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga tė miturit ose nga personat tė cilėve u ėshtė hequr krejt zotėsia pėr tė vepruar, nuk kanė tė drejtė tė kėrkojnė nga kėta kthimin e shpėrblimit tė dėmit qė kanė paguar.KREU II PERGJEGJESIA QE RRJEDH NGA PRODUKTET A. Pėrgjegjėsia e prodhuesit Neni 628 Prodhuesi ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar nga tė metat e produkteve tė tij, pėrveē kur: a) prodhuesi nuk ka vėnė nė qarkullim produktet; b) sæpas rrethanave tė vėrtetuara, vlerėsohet se tė metat qė kanė shkaktuar dėmin nuk ekzistonin nė kohėn e vėnies nė qarkullim tė produktit, ose ato kanė lindur mė vonė; c) produkti nuk ka qenė prodhuar pėr shitje ose ndonjė formė tjetėr shpėrndarje, me qėllim tė caktuar ekonomik tė prodhuesit, as edhe i prodhuar ose i shpėrndarė nė kuadrin e njė ndėrmarrjeje ose veprimtarie profesionale; d) tė metat janė rrjedhim i faktit se produkti ka qenė nėpėrputhje me rregullat e vėna nga organet publike; e) njohuritė shkencore e teknike nuk kanė mundur tė zbulojnė tė metat nė kohėn e vėnies nė qarkullim tė produktit; ė) ėshtė fjala pėr prodhimin e njė lėnde tė parė ose fabrikimin e njė pjese pėrbėrėse tė produktit, tė cilat nė formimin e produktit rezultojnė me tė meta, ose si rrjedhojė e udhėzimeve tė gabuara tė dhėna nga prodhuesi i produktit.Neni 629 Pėrgjegjėsia e prodhuesit pakėsohet ose hiqet kur, sipas rrethanave, dėmi ėshtė shkaktuar si nga tė metat e produktit, ashtu edhe nga faji i personit tė dėmtuar ose tė njė personi, pėr tė cilin personi i dėmtuar ėshtė pėrgjegjės. Pėrgjegjėsia e prodhuesit nuk pakėsohet kur dėmi ėshtė rrjedhim i pėrbashkėt i tė metave tė produktit dhe sjelljes sė njė tė treti.Neni 630 Njė send quhet se ėshtė me tė meta kur nuk jep sigurinė qė pritet prej tij, duke patur parasysh gjithė rrethanat e nė veēanti: a) paraqitjen e produktit; b) pėrdorimin e arsyeshėm qė pritet prej produktit; c) kohėn e vėnies nė qarkullim tė produktit. Produkti nuk mund tė quhet se ėshtė me tė meta duke u nisur nga fakti se njė produkt mė i perfeksionuar ėshtė vėnė nė qarkullim me vonė se ai.Neni 631 "Produkt" nė kuptim tė kėtij Kodi quhet njė send i luajtshėmedhe sikur ai tė jetė trupėzuar nė njė send tė luajtshėm ose tė paluajtshėm, si dhe elektriciteti, duke pėrjashtuar produktet bujqėsore dhe produktet e rrjedhura nga gjuetia. Me produkte bujqėsore kuptohen prodhimet e tokės, tė blegtorisė dhe tė peshkimit, pėrveē kur kėto kanė pėsuar njė pėrpunim tė parė. "Prodhues" nė kuptimin e kėtij Kodi quhet prodhuesi i njė produkti tė pėrfunduar, tė njė lėnde tė parė ose fabrikuesi i njė pjese pėrbėrėse tė produktit, si dhe ēdo person tjetėr qė paraqitet si i tillė (prodhues), duke vėnė mbi produktin emrin e tij, markėn ose njė shėnjė tjetėr dalluese. Pa mėnjanuar pėrgjegjėsinė e prodhuesit, quhet si "prodhues" ēdo person qė importon njė produkt me qėllim shitjeje, dhėnieje me qira, leasingu, ose njė formė tjetėr shpėrndarjeje, nė kuadrin e veprimtarisė sė tij tregtare. Nė kėtė rast, pėrgjegjėsia e tij ėshtė e njėjtė me atė tė prodhuesit.Neni 632 Kur prodhuesi nu k mund tė identifikohet, ēdo furnizues do tė konsiderohet si prodhues, pėrveē kur brenda njė afati tė arsyeshėm, ai i tregon personit tė dėmtuar identitetin e prodhuesit ose tė personit qė ka furnizuar produktin.Neni 633 Kur, nė zbatim tė paragrafit tė parė tė nenit 628 tė kėtij Kodi, shumė persona janė pėrgjegjės pėr tė njėjtin dėm, secili prej tyre ėshtė pėrgjegjės pėr tė gjithė dėmin.Neni 634 Padia pėr shpėrblimin e dėmit e ngritur kundėr prodhuesit, nė zbatim tė paragrafit tė parė tė nenit 628 tė kėtij Kodi, parashkruhet me kalimin e tre vjetėve duke filluar nga dita qė personi i dėmtuar ka patur ose duhej tė kishte patur dijeni pėr dėmin, tė metat dhe identitetin e prodhuesit. E drejta e personit tė dėmtuar kundėr prodhuesit pėr shpėrblimin e dėmit, sipas paragrafit tė parė tė nenit 628 tė kėtij Kodi, shuhet me kalimin e dhjetė vjetėve, nga dita qė prodhuesi ka vėnė nė qarkullim produktin qė ka shkaktuar dėmin. B. Publikimi mashtrues Neni 635 Personi qė publikon ose shkakton bėrjen publike tė njė njoftimi lidhur me produktet ose shėrbimet, qė ofron vetė nė rastin e njė veprimtarie profesionale, ose tė njė ndėrmarrjeje, ose tė njė personi pėr tė cilin ai vepron, kryen njė veprim tė paligjshėm nė qoftė se njoftimi ėshtė mashtrues nė njė ose disa drejtime tė mėposhtme: a) natyra, pėrbėrja, sasia, cilėsia, karakteristikat ose pėrdorimet e mundshme; b) origjina, mėnyra ose data e prodhimit; c) madhėsia e prodhimit stok tė tij; ē) ēmimi ose metoda e llogaritjes sė tij; d) arsyeja ose qėllimi i ofertės speciale; dh) cilėsitė e atribuara, dėshmitė ose vlerėsime tė tjera tė bėra nga tė tretėt, ose deklarata tė lėshuara prej tyre, terminologjia shkencore ose profesionale e pėrdorur, tė dhėnat teknike ose statistikore; e) kushtet e lėvrimit tė produkteve, tė ushtrimit tė shėrbimeveose tė kryerjes sė pagesės; f) shtrirja, pėrmbajtja dhe kohėzgjatja e garancisė; g) identiteti, cilėsitė, kompetencat ose tagret e atij qė fabrikon ose ka fabrikuar produktet, qė ofron ato ose tė atij qė kryen shėrbim, qė drejton, mbikqyr ose ndihmon nė kėto veprimtari; gj) krahason me produkte dhe shėrbime tė tjera.Neni 636 Personi qė ka vepruar nė mėnyrė tė paligjshme sipas dispozitės sė sipėrme, ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar, pėrveē kur provon se nuk ka faj pėr ardhjen e tij.Neni 637 Kur publikimi mashtrues, i parashikuar prej nenit 635 tė kėtij Kodi, i ka shkaktuar ose rrezikon t'i shkaktojė dėm njė tjetri, me kėrkesėn e tij, gjykata urdhėron ndalimin e menjėhershėm tė tij dhe detyrimin e personit pėrgjegjės pėr tė kryer njė pėrgėnjeshtrim publik, nė mėnyrėn qė gjykata do ta gjejė tė pėrshtatshme. C. Konkurenca e pandershmeNeni 638 Nė varėsi tė dispozitave qė kanė lidhje me mbrojtjen e shėnjave dalluese dhe tė drejtave tė patentės, veprimet e konkurencės sė pandershme kryhen prej cilitdo qė: l. pėrdor emrat ose shėnjat dalluese tė cilat mund tė sjellin ngatėrresė me emrat dhe shėnjat dalluese tė pėrdorura ligjėrisht nga tė tjerė, ose imiton produktet e njė konkurenti ose kryen veprimetė cilat mund tė sjellin ngatėrresa me produktet dhe veprimtarinė e njė konkurenti; 2. trajton si tė vetat cilėsitė e produkteve ose tė ndėrmarrjes sė konkurentit; 3. pėrdor vetė drejtpėrsėdrejti ose tėrthorazi ēdo mjet tjetėr qė nuk pėrputhet me parimet e ndershmėrisė profesionale dhe mund tė dėmtojė veprimtarinė e tjetrit.Neni 639 Vendimi qė vėrteton veprime tė konkurencės sė pandershme ndalon vazhdimin e tyre dhe pėrcakton masat e nevojshme me qėllim qė tė zhduken pasojat. Nė qoftė se kėto veprime janė kryer me faj, personi qė i ka kryer detyrohet tė shpėrblejė dėmin.KREU III SHPERBLIMI I DEMIT Neni 640 Dėmi pasuror qė shpėrblehet pėrbėhet nga humbja e pėsuar dhe fitimi i munguar. Shpėrblehen gjithashtu shpenzimet e kryera nė mėnyrė tė arsyeshme pėr tė shmangur ose pakėsuar dėmin, ato qė kanė qenė tė nevojshme pėr tė pėrcaktuar pėrgjegjėsinė dhe masėn e dėmit, si dhe shpenzimet e arsyeshme tė kryera pėr tė siguruar shpėrblimin nė rrugė jashtėgjyqėsore.Neni 641 Personi qė i ka shkaktuar tjetrit njė dėm nė shėndetin e tij, detyrohet ta shpėrblejė dėmin, duke patur parasysh humbjen ose pakėsimin e aftėsisė pėr punė tė tė dėmtuarit, shpenzimet qė janė bėrė pėr mjekimin e tij, si dhe shpenzime tė tjera qė kanė lidhje me dėmin e shkaktuar.Neni 642 Masa e shpėrblimit tė dėmit mund tė ndryshojė nė tė ardhmen, nė varėsi tė pėrmirėsimit apo rėndimit tė shėndetit ose tė shtimit apo pakėsimit tė aftėsisė pėr punė tė tė dėmtuarit, nė krahasim me kohėn e caktimit tė shpėrblimit dhe tė ndryshimeve qė mund tė ketė pėsuar paga e tė dėmtuarit.Neni 643 Kur ėshtė shkaktuar vdekja e njė personi, dėmi qė duhet tė shpėrblejė pėrbėhet nga: a) shpenzimet pėr ushqim e jetesė tė fėmijėve tė tij tė mitur, tė bashkėshortes dhe prindėrve tė paaftė pėr punė qė kanė qenė nė ngarkim tė tė vdekurit, plotėsisht ose pjesėrisht, si dhe tė personave qė banonin nė familjen e tė vdekurit dhe qė gėzonin prej tij tė drejtėn e ushqimit; b) shpenzimet e duhura pėr varrimin e tė vdekurit, nė masėn qė ato i pėrgjigjen rrethanave personale e familjare tė tė vdekurit. Personi qė ka shkaktuar dėmin mund tė kundrejtojė tė njėjtat mjete mbrojtėse qė do t'i kundrejtonte tė vdekurit. Gjykata, duke marrė parasysh tė gjitha rrethanat e ēėshtjes, mund tė vendosė qė shpėrblimi tė jepet nė natyrė, ose nė para, njėherėsh ose me kėste.Neni 644 Kur personi qė ka kryer veprimin apo mosveprimin e paligjshėm krahas dėmit tė shkaktuar, ka patur edhe njė pėrfitim tė dukshėm, gjykata me kėrkesėn e palės sė dėmtuar duke patur parasysh natyrėn e dėmit, shkallėn e fajėsisė e rrethana tė tjera tė ēėshtjes mund tė llogarisė nė shpėrblimin e dėmit, tėrėsisht apo pjesėrisht pėrfitimin.Neni 645 Kur shkaktohet vdekja ose dėmtimi i shėndetit tė njė personi qė fiton nga sigurimet shoqėrore, dėmi shpėrblehet nė mėnyrėn e caktuar me ligj.Neni 646 Pėr njė person qė nuk ka qenė nė marrėdhėnie pune ose nuk ka qenė i siguruar, masa e shpėrblimit tė dėmit tė rrjedhur nga vdekja ose dėmtimi i shėndetit, caktohet nga gjykata nė bazė tė pagės qė merr njė punonjės i asaj kategorie me tė cilėn mund tė barazohet edhe puna qė kryente ose mund tė kryente i dėmtuari.Neni 647 I mituri i dėmtuar, kur mbush moshėn gjashtėmbėdhjetė vjeē dhe nuk ka pagė nga puna e tij, ka tė drejtė qė nė vend tė shpėrblimit qė merr pėr jetesė, tė kėrkojė tė shpėrblehet pėr humbjen e aftėsisė sė tij pėr punė me pagėn mesatare tė njė punonjėsi, sipas kritereve tė nenit 646 tė kėtij Kodi. Me mbushjen e moshės tetėmbėdhjetė vjeē ka tė drejtė qė nėvend tė shpėrblimit qė merr, tė kėrkojė tė shpėrblehet me pagėn mesatare tė njė punėtori tė asaj kategorie qė do tė kishte fituar ose duhej tė kishte fituar po tė mos ishte shkaktuar dėmtimi i shėndetit.TITULLI V GJERIMI I PUNEVE TE TE TJEREVE Neni 648 Personi qė, pa qėnė i detyruar, merr pėrsipėr me ndėrgjegje dhe pėr njė qėllim tė arsyeshėm gjerimin e punėve ose interesave tė tjetrit, ėshtė i detyruar ta vazhdojė atė derisa personi i interesuar tė jetė nė gjendje tė kujdeset vetė.Neni 649 Personi i interesuar duhet tė pėrmbushė detyrimet qė gjeruesi ka marrė pėrsipėr nė emėr tė tij, tė pėrjashtojė gjeruesin nga detyrimet qė ka marrė nė emėr tė vet dhe t'i paguajė atij shpenzimet e nevojshme e tė dobishme qė nga dita qė janė bėrė dhe, kur ėshtė rasti, t'i shpėrblejė edhe dėmin qė mund tė ketė pėsuar si rrjedhim i gjerimit, por me kusht qė veprimet e kryera nga gjeruesi, tė mos kenė qėnė ndaluar nga personi i interesuar. Kur gjeruesit, pėrveē gjerimit tė punėve, i ėshtė dashur pėr kėtė qėllim tė ushtrojė njė profesion, ka tė drejtė tė shpėrblehet nė pėrputhje me ēmimet ose tarifat e caktuara pėr aktivitete tė tilla.Neni 650 Gjeruesi ka tė drejtė tė kryejė veprime juridike nė emėr tė personit tė interesuar, nė masėn qė interesi i kėtij tė funditplotėsohet nė mėnyrė tė pėrshtatshme.Neni 651 Gjeruesi u nėnshtrohet detyrimeve tė njėjta qė rrjedhin nga njė kontratė porosie. Gjykata, duke marrė parasysh rrethanat tė cilat kanė ndikuar tek gjeruesi pėr tė marrė pėrsipėr gjerimin, mund tė pakėsojė dėmshpėrblimin pėr dėmin qė ėshtė shkaktuar pėr faj tė tij.Neni 652 Personi i interesuar, me anė miratimi tė veprimtarisė tė gjeruesit, mund tė tėrheqė tė drejtėn e tij pėr tė kėrkuar dėmshpėrblim nga gjeruesi, sipas dispozitės sė mėsipėrme. Pėr kėtė qėllim personit tė interesuar duhet t'i jepet njė afat i arsyeshėm.TITULLI VI PAGIMI I PADETYRUAR Neni 653 Cilido qė ka bėrė njė pagim tė padetyruar, ka tė drejtė tė kėrkojė kthimin e asaj qė ka paguar, si dhe tė gėzojė frytet dhe kamatat nga dita e pagimit, nėse personi qė ka marrė pagesėn ėshtė nė keqbesim, dhe nga dita e kėrkesės pėr kthim, kur personi ėshtė nė mirėbesim.Neni 654 Personit qė ka paguar detyrimin e nj ė tjetri duke besuar seishte debitor, nė bazė tė njė lajthitjeje tė kryer pa faj, mund t'i kthehet ajo qė ka paguar, me kusht qė kreditori tė mos jetė privuar nė mirėbesim prej titullit dhe garancive tė kredisė. Kthimi i pagesės duhet tė shoqėrohet me frytet dhe kamatat, nė kushtet e parashikuara nė dispozitat e mėsipėrme.TITULLI VII BEGATIMI PA SHKAK Neni 655 Personi qė, pa shkak tė ligjshėm, ka fituar ose ka kursyer diēka nė dėm tė njė personi tjetėr, detyrohet tė shpėrblejė kėtė tė fundit pėr humbjet pasurore qė ka pėsuar, brenda caqeve tė begatimit.Neni 656 Kur begatimi pa ndonjė shkak tė ligjshėm ka pėr objekt njė send tė caktuar, personi qė e ka marrė atė, duhet ta kthejė nė natyrė, sė bashku me tė ardhurat qė ka nxjerrė ose duhet tė nxirrte dhe ka tė drejtė tė kėrkojė pagimin e shpenzimeve qė ka bėrė, sipas dispozitave pėr kėrkimin e sendit nga poseduesi i paligjshėm.Neni 657 Nuk mund tė kėrkohet kthimi i asaj qė personi ka dhėnėvullnetarisht pėr ekzekutimin e njė detyrimi, i cili, megjithėse i pakėrkueshėm, nuk ėshtė i pavlefshėm.Neni 658 Padia pėr begatimin pa shkak nuk mund tė ngrihet kur i dėmtuari mund tė ngrejė njė tjetėr padi pėr tė kėrkuar shpėrblimin e dėmit tė pėsuar.PJESA V KONTRATAT TITULLI I KONTRATAT NE PERGJITHESI KREU I DISPOZITA PARAPRAKE Pėrmbajtja e kontratės Neni 659 Kontrata ėshtė veprimi juridik me anė tė sė cilės njė ose disa palė krijojnė, ndryshojnė ose shuajnė njė marrėdhėnie juridike.Neni 660 Palėt nė kontratė pėrcaktojnė lirisht pėrmbajtjen e saj, brenda kufijve tė vendosura nga legjislacioni nė fuqi. Kontrata me detyrime tė njėanshme e tė dyanshmeNeni 661 Kontrata ėshtė me detyrim tė njėanshėm, kur njėra palė merr pėrsipėr detyrime ndaj palės tjetėr pa patur kjo e fundit ndonjė detyrim ndaj saj.Neni 662 Kontrata ėshtė me detyrime tė dyanshme, kur palėt detyrohen reciprokisht ndaj njėra tjetrės. Konditat e nevojshme pėr lidhjen dhe vlefshmėrinė e kontratėsNeni 663 Konditat e nevojshme pėr qėnien e kontratės janė: pėlqimi i palės qė merr pėrsipėr detyrimin, shkaku i ligjshėm nė tė cilin mbėshtetet detyrimi, objekti qė formon lėndėn e kontratės dhe forma e saj e kėrkuar nga ligji.Lidhja e kontratės Neni 664 Kur kontrata pėrmban vetėm detyrimin e propozuesit, pritėsi mund ta refuzojė propozimin brenda afatit tė caktuar, ose qė rrjedh nga natyra e marrėveshjes. Nė mungesė tė njė refuzimi tė tillė, kontrata quhet e lidhur.Neni 665 Personi qė propozon pėrfundimin e njė kontrate ėshtė i lidhur me propozimin, pėrveē kur kjo lidhje ėshtė pėrjashtuar. Kur propozimi refuzohet ose nuk pranohet nė afatin e caktuar, quhet irėnė. Kur nuk ėshtė caktuar afat, propozuesi ėshtė i lidhur me propozimin e bėrė, gjer nė kohėn qė zakonisht apo sipas rrethanave, ėshtė e nevojshme qė kėtij t'i arrijė pėrgjigjja e palės tjetėr.Neni 666 Propozimi pėr tė lidhur njė kontratė, qė i bėhet njė personi tė pranishėm, pa iu caktuar njė afat pėr pranimin, e humbet fuqinė e tij, nė qoftė se personi i pranishėm nuk e pranon propozimin menjėherė.Neni 667 Kur propozuesi ka caktuar njė afat pėr pranimæn, ėshtė e nevojshme qė pėrgjigjja tė vijė brenda afatit. Propozuesi mund ta quajė tė vlefshėm pranimin e vonuar, por duhet tė njoftojė menjėherė palėn tjetėr. Kur pranimi ėshtė dėrguar nė kohė, por i ka mbritur propozuesit me vonesė dhe ky nuk dėshiron tė jetė i lidhur me atė, duhet tė njoftojė nė ēast pranuesin.Neni 668 Propozimi pėr tė lidhur njė kontratė e humbet fuqinė e tij, nė qoftė se propozuesi njofton palėn tjetėr, para se asaj t'i ketė arritur propozimi, se e ka tėrhequr atė. Ky rregull vlen edhe pėr tėrheqjen e pranimit nga pala tjetėr.
Sponsored content
Titulli: Re: Kodi Civil pjesa II
Kodi Civil pjesa II
Similar topics
Drejtat e ktij Forumit: Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi
Chat Shqip - Bisedo Shqip - chat shqip , albania chat , chato ... | Albania Chat Mibbit - Webchat - Java IRC - Online Chatt
Al-Forums.Com Copyright Al-Forums.Com © 2011 |